Van’da meydana gelen ve yüzlerce insanın hayatını kaybettiği depremin ardından 5 yıl geride kaldı. Deprem sonrası ne Van’da ne de deprem tehdidi altındaki diğer kentlerde, yaşam alanlarında deprem güvenliği tahsis edildi. Deprem, AKP iktidarının çıkardığı yasalarla sadece inşaat patronlarına alan yaratmak için dönüşüme bahane yapıldı.
Van’ın Tabanlı Köyü’nde 23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde esmi rakamlara göre 644 kişi hayatını kaybetti, 1966 kişi yaralandı. Deprem nedeniyle toplam 2262 bina yıkıldı, 5739 bina ağır hasar, 4882 bina hafif hasar aldı. Deprem sonrasında binlerce insan barınma hakkından mahrum bırakıldı, Van’ı terketmek zorunda kaldı. Depremde yerlebir olan yapılara göz yuman kamu yetkilileri yargılanmadı.
Piyasalaştırılan yapı denetim mekanizması felaketi tetikliyor
99′ Marmara Depremi’nin ardından yapı güvenliği için çıkarılan ancak tüm süreci müteahhidin inisiyatifine terkeden “Yapı Denetim Yasası” bundan sonra yaşanacak depremler için de tehdit oluşturuyor. Yapı üretim sürecinin güvenliği, yapı sahibi müteahhidin finanse ettiği yapı denetim şirketlerinin verdiği mühendislik hizmetine emanet hale getirildi.
Taşeronlarla dolu TOKİ ve KİPTAŞ denetim dışı
Depremler sonrasında yapı üretiminde tekel olan ve birçok kamu arazisine sermaye ile kol kola yapı üreten TOKİ ve KİPTAŞ yapı denetim sürecinden çıkarıldı. TOKİ ve KİPTAŞ’ın yapı süreçlerini yürüten yüzlerce taşeronun deprem güvenliğini ne denli sağladığı denetlenemiyor.
Güvenli barınma değil, emlak değeri esas
Depremin ardından ne Van’da ne de diğer kentlerde halkın güvenli barınma hakkını sağlayacak köklü adımlar atılmadı. 2012 yılında çıkarılan 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile birlikte inşaat projeleriyle açık şantiyeye çevrilen ülkenin dört bir yanında deprem tehlikesi sadece emlak değeri yüksek eski yerleşim alanlarındaki yapıların dönüşümü için gerekçe yapıldı. Acil toplanma alanları AVM ve yüksek katlı rezidanslarla yok edildi. Halkın acil toplanma alanları başta Ağaoğlu’na, Cengiz’e, Kolin’e olmak üzere AKP’nin inşaat şirketlerine devredildi. AKP iktidarı deprem güvenliğini değil, rantı ve inşaat sermayesinin çıkarlarını savundu.
Politeknik Deprem Güvenliği ve Kentler Broşürü
İnşaat Mühendisleri Odası: “Van Depreminin 5. yılında güvenli yapı üretiminin neresindeyiz?”
politeknik.org.tr