Politeknik ekibi Hopa Kemalpaşa’da Halkçı Yerel Yönetim Meclisi’nin daveti üzerine iki gün boyunca bölgeyi gezdi, gözlemledi, halk buluşmalarına katıldı. Halkın adayı Şenol Çelik ve meclis üyelerinin gelecek döneme ilişkin düşündüğü projeleri geliştirme olanaklarını sosyal ve teknik açıdan değerlendirdi.
Kadınlarla ve Kemalpaşa halkıyla ayrı ayrı yapılan toplantılarla halkın sorunları, ihtiyaçları, istekleri tespit edildi. Kemalpaşa’da halkçı bir yerel yönetim için en gerekli unsurlardan biri Kemalpaşa’da halkının istekleridir.
Belde merkezi neredeyse yalnızca erkeklerin kullanımına açık. Kadınlar Kemalpaşa’da sosyalleşme olanaklarından yoksun. Çocuk bakımı vb. sorumluluklar eklenince çay toplama zamanları dışında kadınlar yalnızca evde vakit geçirebiliyor. Kadın toplantısında sıklıkla ifade edilen bu duruma karşı kadınlar ve çocuklar için sosyal mekanların-etkinliklerin yaratılması, halkın yaşamında ilerici değişimleri yaşatabileceğine işaret ediyor.
Kemalpaşa’da üretim alanlarıyla yaşam alanları iç içe. Nüfusun büyük çoğunluğu çay üreticisi. Halkın yıllık takvimi, belde yaşamına katılım biçimi; çay üretimine göre şekilleniyor. Bu noktada 4000 üyesi olmasına rağmen üyelerinin çok sınırlı sayısının dahil olduğu Kemalpaşa’da fabrikası bulunan Hopa Çay Kooperatifi, dayanışmayı, birlikte üretme ve yönetmeyi geliştirebilecek en önemli araçlardan biri.
Halk toplantısında birlikte üretme, üretim faaliyetinin ortaklaştırılması sıklıkla ifade edildi. Kadınların el emekleriyle oluşturdukları-oluşturacakları ürünlerin kadınları özgürleştirebilecek ve kadın dayanışmasını büyütecek bir biçimde halkla buluşmasının sağlanması, ağaçlardan toplanmayan portakalların, mandalinaların kullanılması, hayvancılıkla süt, yoğurt, peynir ihtiyacının kolektif bir biçimde karşılanması gerçekleştirilebilecek üretim projeleri olarak sıralanabilir.
Sanatsal etkinlikler en fazla ihtiyaç duyulan, özlenen, dile getirilen etkinlikler. Kemalpaşa’da bir zamanlar sinemanın olması, yetişkinlerin çocukken film izlemiş olması, film gösterimlerinin yeniden yapılması isteğini güçlendiriyor. Sinemanın yanı sıra tiyatro gösterimlerin yapılması ve bu etkinliklerin halkın sanatsal üretimlerinin başlangıcı olarak planlanması Kemalpaşa’da yaşamı değiştirebilecek etki yaratabilir.
Kemalpaşa’da kentsel planlamaya ilişkin iyileştirmelerle birlikte kent yaşamına sosyal açıdan müdahale büyük önem taşımaktadır. Kente ilişkin iyileştirme planlarının, yaşam alanlarına dönük yeni projelerin yapılabileceğinin gösterilmesi yıllardır hizmet ‘bekleyen’, sorunları ve istekleri belli olan Kemalpaşa halkının, halkçı yerel yönetimin bir parçası olabilmesinin ilk adımı olarak düşünülmelidir.
Kemalpaşa’da yaşam alanlarına ilişkin tespitler:
Kemalpaşa Meydanı: Meydan aslında meydan özellikleri göstermeyen, trafiğin çok yoğun olduğu bir alan. Derme çatma dükkanların bulunduğu bir çarşı merkezi. Yapılar çok eski. Kemalpaşa’da tarihi eser olan köprü de bu meydanda bulunuyor. Köprünün etrafı yapılarla kuşatılmış durumda. İmar planlarında meydan düzenlenmesi projesi var. Düzenleme esnafı, dükkan sahiplerini mağdur etmeyecek biçimde programlanabilir. Meydan düzenlemesi ilk etapta olmasa bile belediyenin uzun vadeli çalışma programında yer alabilir. Bu esnada küçük çaplı müdahalelerle (trafik-kaldırım-peyzaj) daha iyi bir durumun oluşturulup oluşturulmayacağı planlanabilir. Özellikle kamyon ve tırların bu alana girmesi trafikte sıkışıklığa neden oluyor. Bu nedenle hem trafiğin rahatlaması hem de yaya odaklı bir ulaşım şeklinin geliştirilmesi önem arz ediyor.
Cumhuriyet Meydanı: Kemalpaşa Meydanı’ndan sahile doğru devam edildiğinde Cumhuriyet Meydanı geliyor. Cumhuriyet Meydanı aynı zamanda Kemalpaşa’da parkın olduğu tek alan. Alanın geniş olması, yapıların seyrekleşmesi, parkın bulunması sebebiyle düzenlenebilecek, yeni sosyal mekanlarla zenginleşebilecek bir meydan. Ayrıca bu alanda küçük bir amfi de inşaa edilebilir.
Belediye binası: Belediye binası, üç katlı bir yapı. Yerel yönetim yalnızca bir katı kullanıyor. Kullanılmayan son katta 11 oda var. 11 odanın açıldığı geniş ve uzun bir hol var. Binanın teras katının Kemalpaşa’nın bütününe; sahiline, dağlarına, yerleşim yerlerine hakim bir manzarası var. Gerek ikinci kat, gerek teras katı yerel yönetimin faaliyetleri için uygun. Kadınlar ve çocuklar için geliştirilecek projelerle kısa zamanda kullanıma açılabilir. Teras katının kullanımı planlanırken yerleşimin rüzgarlı yapıya sahip olması göz önüne alınmalıdır.
Balıkçı barınağı: Barınak merkezden sahile doğru devam edildiğinde sahil şeridinde ilk karşılaşılan alanlardan biri. Balıkçı barınağı sebebi ile derenin akış yönüne müdahale edilmiş. Bu sebeple yoğun yağışlardan sonra dere taşkını yaşanmış. Balıkçı barınağının yeri değiştirilebilir. Böylelikle dere ile denizin buluşmasına her hangi bir müdahale gerekmeyeceği gibi, belde merkeziyle buluşan sahil şeridinin bütününün halk için planlanması sağlanabilir.
Sahil: Kemalpaşa’merkezinden, sahil ile yaşam alanlarını ayıran sahil yolundan sonra oldukça güzel, boş bir sahil var. Sahilin düzenlenmesi ve halkın kullanımına açılması belediyenin kısa vade içinde gerçekleştirebileceği projeleri arasında yer alıyor.
Sahil şeridi boyunca alüvyonlu zemin söz konusu. Bu sebeple sahil şeridi planlanırken zeminin özellikleri mutlaka göz önünde bulundurulmalı.
Festival alanı: Kemalpaşa Halk Festivali’nin yapıldığı alan molozlarla kaplı ve tırların fiili park alanı olmuş durumda. Bu alanın yeniden düzenlenip festival işlevi dışında da sosyo-kültürel faaliyetler için de kullanılabileceği fikri öne çıktı.
Sahil yolu-yaya geçidi-alt geçitler: Sahil yolu yayalar için ayrıca tehlikeler oluşturuyor. Sahil yolundan karşıya geçme, sahil hattı boyunca yol kenarından yürüme sebebiyle yayalar tehlike altında. Gerekli ve yeterli tarik ışıklandırmasıyla yayaların güvenli bir biçimde sahile doğru geçişleri sağlanabilir. Sahil şeridinde yol kenarında yürüyerek ulaşımı sağlamak isteyen yayalar için alt geçit var. Fakat yapılan gözlemler ve sohbetler sonucu alt geçidi yayaların kullanmadığı tespit edildi. Bu sebeple yol kenarı boyunca yayaların güvenliğini saptayacak önemler alınmalı. Karadeniz Sahil Yolu’ndan Kemalpaşa’ya girişlerdeki kavşak noktaları incelenmelidir.
Sahilde bir okul: Sahil şeridinde balıkçı barınağından sonra bir ilköğretimle karşılaşılıyor. İlköğretimin sahilde olması eğitim süreçleri için çeşitli avantajlar sağlayabilir fakat bu durum aynı zamanda öğrenciler için sahil yolunun güvensizliği, karşıdan karşıya geçme zorluğu ve alt geçidin yayalar için doğru bir önlem olmaması sebepleriyle çeşitli riskler barındırıyor. Okul aynı zamanda sahil şeridinde bulunan alüvyonlu zemin üstünde yer alıyor. Sahil hattına güvenli geçişlerin sağlanmasının yanı sıra öğrenciler için daha güvenli bir okul yeri düşünülebilir.
Dere: Kemalpaşa’da iki dere var. Bir dere Kemalpaşa merkezi içinde yer alıyor. Köylerden aşağıya merkeze, meydan boyunca uzanarak denize varıyor. Dere, belde merkezi boyunca akarken istinat duvarları yapılaşma ile iç içe. Yağışın bol olduğu Kemalpaşa’da derenin taşma riski çok yüksek bu yüzden de çevresinde bulunan binalar ve dolayısıyla insan hayatı tehlike altında. İstinat duvarları boyunca yer yer korkuluksuz alanlar tespit edildi.
Dereler aynı zamanda halkın hem köylerde hem de merkeze uzak mahallelerde çöplerinden kurtulma aracı olarak kullanıyor. Bu sebeple dere yatağı boyunca kirlilik var.
Çöpler-atıklar: Köylerde ve hatta merkeze uzak mahallelerde çöpler toplanmıyor. Çöp konteynırları bulunmuyor. Halk çöplerini dereye ya da yüksek bir yamaçtan aşağı atıyor. Dereye uzak oturanlar kendilerince uygun gördükleri boşluklara çöplerini bırakıyor.
Yakın bir zamanda kanalizasyon boruları yenilenmiş fakat bu yenilenme aynı zamanda kanalizasyon atıklarının arıtma tesisi yapılmadan doğrudan denizle buluşmasına vesile olmuş. Sahilde katı atık tesisi ve kanalizasyon arıtma tesisi yok.
Ulaşım: Kemalpaşa’da mahallelerin merkeze uzak yerlerine ve köylere ulaşım dolmuşlarla sağlanıyor. Ulaşım oldukça pahalı olduğu gibi, düzeltilmemiş yollar sebebiyle tehlike oluşturuyor.
Kemalpaşa’da yerleşim alanları, boş alanlar: Kemalpaşa’daki yapılar herkesi fazlasıyla şaşırtacak yoğunlukta. Yapılaşma çok düzensiz. Yapılar yüksek ve fazlasıyla iç içe. Belediye hemen hemen bütün arazileri satmış ve bu arazilerde de yeni yapı çalışmaları başlamış durumda. Kısa vadede yalnızca görsel bir takım müdahaleler (boya-badana) yapılabilir. Ayrıca mahalle aralarına bu yapı yoğunluğunu biraz olsun rahatlatacak düzenlemeler yapılabilir.