Demirören ‘Ucubesi’ İstiklal’de Açıldı

Demirören İstiklal Alışveriş Merkezi, Yenileme Kurulunun “aykırı kat ve cephe kesimlerinin projeye uygun hale getirilmesi” kararına uyulmadan açıldı.
 
Büyük bir bölümü hala şantiye halinde olan binanın ‘şoping fest’ gibi bir alışveriş çılgınlığını kaçırmamak üzere açılışı yapıldı. Yenileme Kurulu’nun binanın yanındaki tarihi binalarla eşit yüksekliğe getirilmesi kararına karşın binanın fazla olan iki katından sadece biri tıraşlandı ancak son haliyle tarihi Serkil Doryan binasından hayli yüksek.
 
Müellifi belirsiz 
Binanın mimarisi Han Tümertekin’e teslim edilmişti. İnşaat sürecinde mimarın kontrolü dışında tasarıma müdahaleler başlamış, yandaki parseller de satın alınarak projeye eklenmişti. Han Tümertekin’in binanın açılışından sonra yaptığı açıklamaya göre kendisi 2006-2009 yılları arasında söz konusu proje için tasarımlar üretmiş ancak sürecin belli bir mimari dil tercihine yönlendirilmesi karşısında çalışmalarını durdurmuş ve 2010 yılında Demirören Grubu’ndan Mimar Toros Doruk’a müelliflik haklarını devretmiş. AVM’ye ait sitede ise bina Mimar Han Tümertekin, Mimar Hadi Teherani ve Autoban mimarlığın imzalarını taşıyor.
5 yıldır paravanların arkasında sır gibi saklanan şantiye önce yanındaki irili ufaklı yapıları yutup büyüdü, sonra boy attı. Paravanlar kaldırılıp bina açılınca ortaya tarih soslu ‘kartonpiyer’ komik köşe balkonları, mini kubbeli cumbaları, süslü kolonları ve ‘modern bir şeyler de olsun’ diye orta yere kondurulmuş cam cephesi ile baktıkça dalga geçmeye doyamayacağımız kimin tasarladığı dahi belli olmayan bir ‘ucube’ çıktı.
 
Demirören AVM’nin Önlenemez Yükselişi
18 Ekim 2004: İstanbul 1 No’lu Koruma Kurulu, inşaatın yüksekliğinin, hemen yanıbaşındaki tescilli yapı Serkil Doryan’ın saçak kotunda olabileceğine hükmetti ve uygulanacak projenin kurula getirilmesini istedi. 
16 Mart 2005: Koruma kurulu, Beyoğlu Belediyesi’nin onayından geçen projenin uygun olduğu kararına vardı. 
4 Ağustos 2005: İnşaat sahibi kurula başvurarak uygulama projesinde tadilat istedi. Koruma kurulu belge yetersizliği nedeniyle tadilat projesini reddetti ve belgelere dayanılarak hazırlanan projenin getirilmesi halinde konuyu yeniden değerlendireceğine hükmetti. 
6 Temmuz 2006: Devam eden inşaattan zarar gören tescilli yapının müellifleri, 2 No’lu Koruma Kurulu’na (ilginçtir inşaatın hemen yan sokağı 2 No’lu Kurul’un görev alanında) başvurdu. Kurul, inşaatın 12 nolu parseldeki tescilli taşınmaza yaptığı olumsuz etkinin ortadan kaldırılması için belediye ve inşaat sahibi tarafından önlem alınmasını istedi. 
20 Şubat 2007: Demirören AVM’nin bulunduğu alan, Bakanlar Kurulu’nun kararıyla Yenileme Alanı olarak belirlendi ve yetki 1 No’lu Koruma Kurulu’ndan İstanbul Yenileme Alanları Koruma Kurulu’na geçti. 
7 Kasım 2008: Yenileme Kurulu, ‘öneri tadilat projesindeki bodrum katlarının 1 No’lu Koruma Kurulu’nun 16 Mart 2005 tarihli kararında belirtilenden farklı olmasının nedeninin belediyeden sorulmasına’ karar verdi. 
14 Kasım 2008: Yenileme Kurulu Demirören AVM binasındaki cephe ve yüksekliğinin, hemen yanı başındaki tescilli kültür varlığıyla uyumlu olmadığına, bu yapıların 20. yüzyıl başındaki fotoğraflarına bakılarak yükseklik ve cephe düzenlemesinin belirlenmesine hükmetti. 
21 Aralık 2008: Aynı kurul, ‘Geçmişten Günümüze Beyoğlu’ kitabının II. cildinde yayımlanmış (2004-1. baskı) eski fotoğraflardan yararlanılarak YTÜ’nün raporu doğrultusunda hazırlanan cephe düzenlemesinin kimi düzeltmelerle uygun olduğuna karar verdi. 
20 Eylül 2010: İstanbul Yenileme Kurulu, yapılan cephe revizyonunu onayladı.
 
28 Ekim 2010: Radikal gazetesinin konuyu gündeme taşımasının ardından Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, Beyoğlu’nun orta yerinde ‘kuralları delerek’ yükselen Demirören AVM’yle ilgili soruşturma başlattığını bildirdi.
 
8 Kasım 2010: İstanbul 2 No’lu Yenileme Kurulu’nun 8 Kasım 2010 tarihli raporuna göre 346/14 parselde yer alan inşaat ile ilgili yapanlar hakkında 2863 sayılı yasanın 65. maddesine göre savcılığa suç duyurusunda bulunulmasına, 346 pafta 13, 14, 15 parselde devam eden faaliyetin durdurulmasına, yapının kot kesimi ve kabaresinin onaylanan projeye aykırı olduğu tespit edildiğinden planların ilgili belediyeden istenmesine, onaylı projeye aykırı kat ve cephe kesimlerinin onaylı projeye uygun hale getirilmesine karar verilmiştir. 
 
17 Mart 2011: Şantiye hiçbir şey olmamış gibi devam etti ve Demirören İstiklal AVM’nin açılışı yapıldı.
 
 
politeknik.org.tr