Göreme Tarihi Milli Parkı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile milli park statüsünden çıkarıldı, yapılaşmaya karşı korunaksız hale getirildi. Sıra, Türkiye’de Göreme gibi toplam 44 milli parkı yöneten Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün dağıtılmasında.

Kapadokya bölgesindeki Nevşehir Göreme Vadisi ve çevresinden oluşan Göreme Tarihî Millî Parkı dün (22 Ekim) yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile milli park statüsünden kaldırıldı. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve 9.613 ha’lık alana sahip Göreme Tarihî Millî Parkı, Kapadokya Alan Başkanlığı’na bağlandı.

Göreme’de bugüne nasıl gelindi?

1967 yılında Göreme ve çevresinin millî park olması için uzun devreli gelişim planı yapıldı. Ancak yürürlükteki 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 25. Maddesi’ne göre yalnız orman rejimine giren alanlar Milli Park olabileceği gerekçesiyle plan uygulamaya konmadı.

1983 yılında milli park kapsamını genişleten 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun yayınlanması ile Göreme’nin Tarihi Milli Park ilanının yolu da açıldı. 30 Ekim 1986 tarihli 86/11135 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Göreme Milli Park ilan edildi.

Dün yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 33 yıl sonra Göreme Tarihî Millî Parkı milli park statüsünden çıkarıldı.

Göreme uzun süredir tehdit altında: İmar affı talanı, hızlı tren projesi 

Göreme koruma altında iken 24 Haziran seçimleri öncesinde iktidarın çıkardığı imar affı ile birlikte imara aykırı konut, otel, kafe, restoranlar yapı ruhsatı aldı, milli park sınırlarında kaçak yapı girişimleri oldu. Aşk Vadisi, Kılıçlar Vadisi’ne kaçak hafriyat dökümleri yapıldı.

Yeraltı şehirleri, peri bacaları, tarihi yapılar muhteva eden Göreme Milli Parkı, Antalya-Kayseri hızlı tren projesi güzergahı olarak belirlendi. Yaşam savunucuları, bölge halkı ve bilim insanlarının itirazıyla ÇED raporu iptal edildi ve güzergah değiştirildi. Koruma altında yapılaşma kıskacına alınan Göreme Milli Parkı bu kez Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla koruma dışı bırakıldı.

Milli park nedir?

2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu’na göre milli park; “bilimsel ve estetik bakımından, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçaları” olarak tanımlanıyor.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca millî park karakterine sahip olduğu tespit edilen alanlar, Millî Savunma Bakanlığı’nın olumlu görüşü, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile diğer ilgili bakanlıkların görüşü de alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile millî park olarak belirleniyordu. 2018 yılında getirilen Cumhurbaşkanlığı sistemi sonrasında tek yetkili Cumhurbaşkanı Erdoğan oldu.

Milli parklarda saldırı girişimi yeni değil?

AKP iktidarı, 2014 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı milli park statüsünden çıkararak Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’na bağlamak için TBMM’de yasa düzenlemek zorunda kalmıştı. Tarihi ve doğal varlık Göreme, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tek imzası ile korumasız hale getirildi.

Türkiye’de milli park statüsünde 44 tane milli park bulunuyor. Milli parklarda hiçbir yapı ve tesis kurulmuyor ve işletme izni verilmiyor, bu alanlarda var olan yerleşim sahaları dışında iskan da yapılamıyor. AKP iktidarı değişikliği “bu ancak bir isim değişikliğidir” şeklinde jet bir açıklama ile savunsa da, tarihi bir milli parkın koruma kapsamından çıkarılmış olması Göreme ve diğer milli parkların geleceği için tehlike arz ediyor.

Sırada Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nü dağıtmak var

Milli parklara yönelik girişimlerin yanısıra hazırlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi taslağı ile ülkede 598 koruma alanını yöneten Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nü dağıtmak hedefleniyor. Kurum, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) bünyesinde üç ayrı daire başkanlığı haline çevirilerek 61 yıldır doğal varlıkları koruma konusunda yaratılan hafıza da dağıtılmış olacak.

politeknik.org.tr