Şehir Plancıları Odası, Toplu Konut İdaresi’nin etkinlik alanını genişleterek, alışveriş, iş merkezi ve otel yapımı gibi alanlara girmesini sağlayacak düzenleme ile ilgili olarak 12 Haziran 2008 tarihinde bir basın açıklaması yaptı.

Açıklamanın tam metni şöyle:

Hükümet hazırlamış olduğu torba yasa ile asıl işlevi konut üretimi olan TOKİ’nin etkinlik alanını genişletiyor. Yeni düzenleme yasalaşırsa, kamu arazilerini ve kaynaklarını kullanan TOKİ alışveriş ve iş merkezi, otel yapımı alanlarına girecek.

Toplu konut isminin ortaya çıkışında ve ilk örgütlenmesinde amaç dar gelirlilerin konut sorununu kamu arazileri ve finansman olanaklarını da kullanarak çözmek olarak tanımlanmıştı. Son yıllarda, TOKİ bu tür bir görevi bir yana bırakıp, kendi ilanlarında ifade ettiği prestij konutlarına yöneldi. TOKİ son dönemde konut üretiminin dışındaki alanlara da girmişti. Şu anda Meclis Komisyonlarında görüşülen torba bir yasa ile yapılan düzenleme, TOKİ’nin konut dışındaki alanlarda da önünü açıyor.

Bu tür bir düzenlemenin iki büyük çelişkisi vardır. Birincisi uzunca süredir kamu arazilerini, fabrikaları, kamu işletmelerini “bu devletin işi değil” diyerek haraç mezat satan bu anlayış, bir kamu kurumu olan TOKİ’nin alışveriş, iş merkezi gibi kamusal sorumluluk altında olmaktan uzak alanlara girmesinde sakınca görmemektedir. İkincisi, hali hazırda özel sektörün yoğun faaliyet içinde olduğu bu alanlarda, bu tür uygulamaların kamu kaynaklarıyla finanse edilmesidir.

Bir çok konuda olduğu gibi, TOKİ uygulamaları ve mevcut yasa tasarısı da göstermektedir ki; mevcut iktidar TOKİ’yi kentlerde rant dağıtmak/oy toplamak için kullanmaktadır. Bunu yaparken, savunuyor göründükleri ilkeleri de birer birer çiğnemek konusunda tereddüt göstermemektedir.

Bu tür bir anlayışa hatırlatılması gereken nokta, TOKİ’nin kamu arazilerini ve finansmanını kullandığıdır. Bu kaynakların kullanımını haklı çıkartabilecek tek gerekçe bu arazi ve finansmanın dar gelirli kesimlerin konut ihtiyacına yönelik kullanılmasıdır.

Kamuoyu ile paylaşıyoruz.

Saygılarımızla,

TMMOB Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulu