Mekanda Adalet Derneği (MAD) ve Ordu Çevre Derneği (ORÇEV), Ordu’nun en uzun nehri Melet’te, HES’lerin, taş ocaklarının neden olduğu ekolojik tahribatı, havza ölçeğinde yaşanan sistematik yapılaşma ve su sorununu haritaladı.

22 Mart Dünya Su Günü’nde Beyond.istanbul’da yayımlanan detaylı çalışma şu şekilde:

1- Kıyı Dolgu Alanı

Ordu Büyükşehir Belediyesi’nin projesine göre bu alanda 15 metrelik bir yol ve Melet’in iki ağzında, biri 700 metre diğeri 390 metre olmak üzere, iki tane mendirek inşa edilmesi planlanmaktadır. Bu projenin gerçekleşmesi durumunda hem Ordu’da azalan balıkçılığın bitmesi hem de kıyı şeridinde bozulmalar meydana gelecektir.

2- Ordu HES Projesi

Yapımına ruhsatsız şekilde başlanılan Ordu HES, Karadeniz’den itibaren Melet Irmağı havzasındaki ilk santral. 2010 yılında Valilik tarafında Melet Irmağı havzasındaki cezalı ya da iptal edilmiş 5 projeden biri olduğu söylenen Ordu HES için 2011 yılında ÇED Olumlu kararı çıkarıldı ve açılan davalar sonuçsuz kaldı.

3- Kozbükü HES Projesi

2008 yılında ÇED Olumlu kararı verilen Kozbükü HES’e karşı 2011 yılında açılan dava mahkeme başkanının böyle bir davayı herkesin açabileceği yönünde görüş belirtmesine rağmen ehliyetsizlik sebebi ile reddedildi. Danıştay ve Anayasa Mahkemesi’nde de reddedilen dava için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararı bekleniyor.

4- Hafriyat Döküm Alanı

Melet Irmağı üzerindeki ve çevresindeki HES ve yol projelerinin hafriyatı projelendirilmiş alanlar yerine ırmak yatağına boşaltılmıştır. Kurumlara bu konuda yapılan şikayetlere de “ödemesi yapılmıştır” şeklinde cevap verilmekte yani cezasını ödeyenin doğayı kirlettiği bir yapıya göz yumulmaktadır.

5- Darıca II HES Projesi

2011 yılında çalışmaya başlayan Darıca II HES, Turnasuyu Irmağı’ndan alınan suların tünellerle Melet yatağına aktarılması ile enerji üretiyor. Darıca II HES’e karşı açılan kamu davası, yapılan tahlillerde canlı yaşamını tehdit edecek metaller bulunmasına rağmen şirketin ceza almaması ile sonuçlandı.

6- Çambaşı HES Projesi

Kastamonu Loç Vadisi’nden kovulan ORYA Şirketi’nin başlattığı bu proje, başka bir ırmak olan Turnasuyu’na gitmesi gereken suların tüneller ve baraj ile şirketin HES’i için toplanmasıyla sonuçlandı. Ordu’da yapılan önemli kültürel etkinliklerden Vosvos Şenliği’nin yapıldığı noktada ÇED raporlarının ve taahhütlerinin ihlal edilmesine rağmen yapılan proje ile bölgenin sosyal ve ekolojik yapısı kötü anlamda değişti.

7- Topçam HES Projesi

Topçam Barajı’nın ve HES’in temeli DSİ tarafından 1997 yılında atılmış olmasına rağmen üretime ancak 2016 yılında geçilebildi. Bölgede iddia edildiği gibi bir ekonomik ve sosyal gelişme sağlayamayan baraj ve HES’in Varlık Fonu’na devredileceği konuşuluyor.

8- Boztepe HES Projesi

2013 yılında faaliyete başlayan Boztepe HES’in inşaatı sürecinde Melet Irmağı yatağı daraltıldı ve suyun yönü değiştirildi. Yol çalışmaları sırasında ortaya çıkan hafriyat da nehir yatağına bırakıldı.

MAD, Melet Bütünleşik Havza Yıkımı yayınına MAD Ofis’ten erişilebileceğini de belirtiyor.

politeknik.org.tr