İstanbul’a yaşam veren ve ‘Muhafaza ormanı’ statüsüyle korunan Belgrad Ormanı’nın 1.150 hektarı Orman Genel Müdürlüğü tarafından ‘milli park’ ilan edildi.
Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün (DKMP) Belgrad Ormanı’nın yaklaşık 5’te birinin milli park ilan edilmesi talebinin Orman Genel Müdürlüğü’nce onaylanması Kuzey Ormanları’nda yeni bir tahribat süreci anlamına geliyor.
Belgrad Ormanı bugüne nasıl geldi?
Belgrad Ormanı 19. yüzyılın başlarında kayıtlara göre 13.000 hektar büyüklüğünde iken savaş ve işgal yıllarının ardından 7.500 hektara kadar geriledi. Cumhuriyet yıllarıyla birlikte koruma altına alınan ve muhafaza ormanı ilan edilen Belgrad Ormanı AKP iktidarı döneminde mega projelerle kıskaca alındı, tahrip edilmeye başlandı.
Orman Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre günümüzde 5,442 hektarlık alanıyla İstanbul’a su ve yaşam vermeye devam ediyor.
Belgrad nasıl muhafaza ormanı oldu ve neden önemli?
1924 yılında çıkartılan 504 sayılı “Türkiye’de Mevcut Bilumum Ormanların Fenni Usulü İdare ve İşletmeleri Hakkında Kanun” ile korunması gereken orman alanları için“Muhafaza Ormanı” tanımı yapıldı. 1937 yılında çıkarılan 3116 sayılı Orman Kanunu’nda muhafaza ormanlarının hangi şartlarda ilan edileceği belirlendi.
Yasayla birlikte, ülkeye yaşam veren, çeşitli doğa olaylarına dayanıklılık sağlayan, bulunduğu topoğrafya ve koşullara göre muhafaza edilmesi gereken ormanlar koruma altına alındı ve muhafaza ormanı ilan edildi.
Kuzey Ormanları’nın parçası yaklaşık 54 hektar büyüklüğündeki İstanbul Belgrad Ormanı 2 Kasım 1950 tarihinde ülkenin ilk muhafaza ormanı ilan edildi. Belgrad Ormanı İstanbul’un su ve temiz hava temini açısından kritik öneme sahip. Muhafaza ormanlarında yapılaşma, tesis, konaklama faaliyetlerine izin verilmiyor.
Türkiye’de toplamda yaklaşık 251 bin hektar olmak üzere 55 muhafaza ormanı bulunuyor.
Milli park ilanı ne anlama geliyor?
Milli parklar resmi olarak 1956 yılında 6831 sayılı Orman Kanunu ile tanımlandı.
Milli park ilan edilen alanlarda konaklama, sosyal tesis vb. kalıcı yapılar kurulabiliyor, kiralama yollarına gidilebiliyor. Milli park ilan edilen ormanlarda kullanım faaliyetleri yıllar içinde çeşitleniyor, insan yoğunluğu artıyor, ticari fonksiyonlar eklemleniyor ve ormanın gelişim sürecine zarar veriliyor. Kullanım yoğunluğunun artması ormanın muhafaza koşullarını zorlaştırıyor.
Muhafaza ormanlarının yönetimi Orman Genel Müdürlüğü’nde iken, milli parkların yönetimi Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne ait.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü koruma dışında her faaliyeti yürütüyor
AKP döneminde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü talebiyle 2011 yılında Belgrad Ormanı’nın içinde mesire alanı olarak kullanılan 214 hektar alan tabiat parkı ilan edildi ve bu alanlara ticari-sosyal tesisler yapıldı. Belediyelere yapılan kiralamalarla piknik yapılan alanlar genişletildi. Belgrad Ormanı’nda bütüncül ilerletilmesi gereken koruma planı parçalandı. İstanbul’a temiz su sağlayan Belgrad Ormanı piknik, konser vb. gündelik faaliyetlerin yoğunlaştırıldığı bir ormana çevrildi.
Belgrad Ormanı’nda yıllar içinde muhafaza ormanı dışına çıkarılan alanlarda yürütülen faaliyetler ormana dolayısıyla İstanbul’a zarar verdi.
İktidarın sicili temiz değil
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı Belgrad Ormanı ile ilgili kendisine yöneltilen sorulara “Burası birinci derecede sit alanı, Türkiye’nin göz bebeği bir yer, anladıkları gibi söyleyelim, Belgrad Ormanı’na çivi çakılmasına müsaade etmeyeceğiz.” şeklinde cevap verdi. Yumaklı’nın bu sözleri, iktidarın ormanlarla ilgili yağmacı politikaları ortada iken İstanbullular ve doğa savunucuları için yeterli değil.
İstanbullular, kentin geleceği için hayati öneme sahip Belgrad Ormanı’nın muhafaza ormanı olarak kalması gerektiğini, ormandaki kaçak faaliyetlerin hızlıca sonlandırılması gerektiğini vurguluyor.
politeknik.org.tr