Madenlerde işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından kritik olan patlayıcı ortamlarda kullanılacak teçhizat ve koruyucu sistemlerle ilgili ATEX mevzuatına uygunluk şartı 2020’ye ertelendi. Kararla birlikte Soma katliamı sonrasında ATEX mevzuat denetimlerinde uygunsuz bulundukları için kaptılan maden ocakları açılış başvurusu yaptı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, madenlerde Avrupa Birliği mevzuatına (ATEX) uygun malzeme ve koruyucu sistem kullanma şartını 2020 yılına erteledi. Maden iş kolunda işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından kritik olan patlayıcı ortamlarda teçhizat ve koruyucu sistemlerle ilgili yönetmeliğin ertelenmesiyle Soma katliamı sonrasında yapılan denetimlerde uygunsuzluk içerdiği için kapatılan maden ocakları açılış başvurusu yaptı.

“Madenler kapansın daha mı iyi”
Çalışma Bakanlığı adına erteleme kararını savunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Kasım Özer, maden şirketlerinin mevzuatı karşılayamadığı için kapandığını, bu nedenle bir geçiş süreci sağladıklarını söyledi. Özer “ATEX’le ilgili değişiklik yapılmasaydı, ATEX sertifikası olmayan madenlerin kapatılması zorunluluğu devam edecekti. Biz hem geçiş süreci verdik, hem de bir an önce belgenizi alın yönlendirmesi yapmış olduk.” ifadelerini kullandı.

“Herşey mevzuat mı?”
Madenlerde önemli risk unsurları barındıran patlayıcı ortamlardaki teçhizatlara ve çalışanları bu risklerden koruyacak sistemlere uygulanacak ATEX mevzuatının ertelenmesinin işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından herhangi bir sorun yaratmayacağını iddia eden Kasım Özer “Mesela Kanadalı ve ABD’li olup ATEX şartlarından daha ileri koşulları taşıyan makineler var. Yani ATEX sertifikası olmayanın kötü olması gibi bir durum yok.” gibi bulanık ifadeler kullandı.

MUHTEMEL patlayıcı ortamda kullanılan teçhizat ve koruyucu sistemlerle ilgili Avrupa Birliği Direktifi’ne ATEX deniyor. ATEX’in mevzuat çalışmaları 1995’de başladı, 2006’da müktesebat tamamlandı. Türkiye’de de bir süredir madenlerde kullanılan ekipmanların ATEX’e uyumluluğu yönünde sertifika zorunluluğu bulunuyor. Bu sertifikası olmayan madenler de kapatılıyor.

“Patronlar 2 ay önce talep etmişti”
Mevzuatla ilgili sıkıntılarını iki ay önce yaptığı bir konuşmada dile getiren Kömür Üreticileri Derneği Başkanı Muzaffer Polat, maliyetlerinin çok arttığını, teçhizatların pahalı olduğunu belirtmiş, mevzuatın ertelenmesini istemişti. Polat “Biz Çin malı anti-grizu damgalı ürünleri getirdik ama kabul edilmiyor. Doğu Avrupa’dan 4-5 misli ücretle ithal etmemiz gerekiyor. İngiltere, ATEX’in uygulanması için 9 senelik süre zarfını kabul ettirmişken bizim direkt uygulamaya geçmemiz bekleniyor. Bu durum nedeniyle Soma maden faciasından bugüne kadar 192 yeraltı kömür işletmesinden yaklaşık 126 tanesi kapalı durumda ve 40 tanesi de rölantide çalışıyor. Mevzuat ertelenmeli” demişti.

Denetim görevi akredite şirketlere
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ATEX mevzuatını erteleme kararının yanı sıra yönetmelikle zorunlu hale gelecek olan standartların denetimini akredite olmuş şirketlere bırakacak. Türkiye’de şu an bu konuda kamuya ait Türkiye Taşkömürleri Kurumu (TTK) da dahil olmak üzere Bakanlık ve ona bağlı kurumların hiçbirisi üretilmiş malzemelere ya da bakım görmüş malzemelere ATEX koşulları taşıyıp taşımadığını belirleyecek bilgi ve donanıma sahip değil. Bu süreç doğrudan kamu eliyle yürütülmesi gerekirken şirketlere devrediliyor.

Yeni Soma’lar, Ermenek’ler..
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın madenler için aldığı erteleme kararı maden işçilerinin yaşam güvenliğinin yine patronların çıkarlarının altında kaldığını gösteriyor. İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin maliyet kalemi olarak değerlendirilmesi ve AKP-sermaye arasındaki uzlaşmalı yasa değişiklikleri/ertelemeleri katliamlara yol açıyor ve açacak.

politeknik.org.tr