6 Şubat Maraş Depremlerinin ikinci yıldönümüne yaklaşıyoruz. Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 9 saat arayla 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki depremlerde Hatay, Maraş, Adıyaman başta olmak üzere 15 milyona yakın nüfusun yaşadığı 11 ilde büyük bir yıkım yaşanmış, resmi verilere göre 53 bin 725 kişi yaşamını yitirmiş, 107 bin 213 kişi yaralanmıştı.
Ülke tarihinin en yıkıcı depreminin üzerinden acılarla geçen 2 yıl, yakınlarını kaybedenler, yaralananlar için oldukça zor geçti. Barınma sorunları özellikle Hatay’da çözülemedi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre en az 250 bin konut ihtiyacı bulunan Hatay’da sadece 32 bin konut teslim edildi.
AKP iktidarı, yıkılan kentlerde “fırsat”ı kaçırmadı, rezerv alan ilanlarıyla büyük bir el koyma operasyonu yürüttü. Barınma hakkı gasp edildi.
Depremi yaşayan illerde, planlarını, ihalelerini AKP/Saray iktidarının kapalı kapılar ardında belirlediği, bilim ve meslek insanlarının uyarılarının dikkate alınmadığı projeler yapılmaya devam ediyor.
Davalarda kamu sorumluları yargılanmıyor, müteahhitler tahliye ediliyor
Maraş depremlerinin ardından başlatılan davalar adaleti sağlamaktan, sorumluları yargılamaktan uzak biçimde ilerletildi. Yapıların deprem dirençsiz inşa edilmesine göz yuman, denetlemeyen, imar aflarıyla affeden yerel ve merkezi yönetimler asıl sorumlular olmasına rağmen haklarında herhangi bir soruşturma ve/veya yargılama yapılmadı. Deprem davalarında sadece 42 kamu görevlisi hakkında soruşturma açıldı.
Depremde yıkılan yapıların müteahhitleri, denetçileri hakkında açılan davalar ağır aksak ilerliyor. 2 yıldır 11 ilde özel mahkemeler görevlendirilmesine rağmen iddianamesi hazırlanmayan soruşturmalar da mevcut. Adalet Bakanlığı verilerine göre depremin ardından 2 bin 31 soruşturma açıldı, 1491 soruşturmanın iddianamesi düzenlenerek davaya dönüştü.
Duruşmaları görülen 1342 davada, 1850 sanık yargılanırken, yalnızca 193 sanık tutuklu.
Davalar ne durumda?
Davalarda bilirkişi raporları yıkılan yapıların deprem yönetmeliğine uygun olmadığını, malzeme kalitesinin düşüklüğünü, denetim sorumluluğunun yerine getirilmediğini bir kez daha gözler önüne sermesine rağmen adalete ulaşmak oldukça meşakkatli. Depremde yıkılan 18 bin 200 yapının deprem güvenli inşa edilmesini tesis edemeyen merkezi ve yerel yönetimlerin yani kamu sorumlularının iddianamelerde yer almıyor olması kabul etmesi zor bir tablo yaratıyor.
Yakınlarını kaybedenler bilirkişi raporlarının, yargılamaların, soruşturmaların adaleti yerine getirmesi için çaba harcamak zorunda bırakılıyor.
Yakınlarını kaybeden aileler adalet peşinde
Deprem davalarında yakınları kaybeden aileler depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen adaletin peşinde koşuyor. Aileler kurdukları platformla davaları gündeme taşımaya, kamu görevlilerin yargılanması talebini büyütmeye ve sorumluların cezalandırılması adına mücadele ediyor.
6 Şubat Aileleri Platformu Dava Dosyaları için tıklayınız.
Davalardaki son durumu toparlamaya çalıştık.
Kahramanmaraş
Ebrar Sitesi
Kahramanmaraş’daki Ebrar Sitesi’nin 18 bloğu yıkıldı ve en az bin 400 kişi yaşamını yitirdi. Ebrar Sitesi ile ilgili Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı davaları her blok için ayrı ayrı açtı. Müteahhitlerden Zirve Yapı Kooperatifi kurucusu Tevfik Tepebaşı, Ahmet Özdemir, Atilla Öz’ün tutuklu olduğu davalarda müteahhit Mustafa Timurbanga ise hala firari durumda.
Ebrar Sitesi K bloğu davasında, projede imzası bulunan Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nde görevli 8 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verilse de henüz kişiler hakkında iddianame hazırlanmadı.
96 kişinin yaşamını yitirdiği Ebrar Sitesi bloklarından Güvenç Apartmanı davasında, yapı müteahhiti Ahmet Kara “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 17 yıl 6 ay hapis cezası aldı.
Palmiye Sitesi
Palmiye Sitesi’nin altı bloğundan üçü yıkıldı, 146 kişi yaşamını yitirdi. Dosya kapsamında müteahhit Ali Babaloğlu tutuklu olarak yargılanıyor. Kahramanmaraş 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Palmiye Sitesi davasında “kocama hali” nedeniyle 17 Ocak günü tahliye edilen müteahhit Hacı Mehmet Ersoy hakkında, yakınlarını kaybeden ailelerin itirazı sonrasında tutuklama kararı verdi. Bilirkişi raporunda asli kusurlu olarak belirtilen yerel yönetim görevlileri hakkında soruşturma izni hala verilmiş değil.
Ezgi Apartmanı
Ezgi Apartmanı’nda 35 kişi yaşamını yitirdi. Soruşturma kapsamında hazırlanan iddianameye göre yargılanacak yapı müteahhitleri Sami Kervancıoğlu ve Mustafa Pekel hala firari durumda. Tutuklu sanık Ertan Danacı ve firari sanıklar hakkında 35 kez “olası kastla kasten öldürme” ve “olası kastla kasten yaralama” suçlarından 700 yıl 4 aydan 876 yıl 6 aya kadar hapis cezası talep edildi. Yapı inşaatı ve tadilatı döneminde Kahramanmaraş Belediyesi ve Onikişubat Belediyesi’nde görevli 7 belediye personeli hakkında “hukuki ve fiili bağlantı” nedeniyle iddianame hazırlanarak davaya eklendi. Ezgi Apartmanı davası, hem olası kast ile yargılama hem de kamu görevlilerinin davaya dahil edilmesi yönünden örnek davalardan biri.
Hatay
Fuat Koku Sitesi
Hatay’ın Antakya ilçesi Odabaşı Kavaslı Mahallesi’nde bulunan Fuat Koku Sitesi’nin A ve B blokunun yıkılması sonucu üzere 69 kişi yaşamını yitirdi. Savcı değişiklikleriyle 22 ay sonra iddianamesi hazırlanan Fuat Koku Sitesi Davası’nda müteahhit Murat Fuatoğlu (Koku), şantiye şefi Serdal Sıkar, yapı denetim firması yetkilisi Ali Onur Çinçinoğlu, statik proje/uygulama denetçisi Cemal Topaloğlu, kontrol elemanı Emrah Bulgurcu hakkında “Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma” suçundan 15’er yıla kadar hapisle dava açıldı.
Selim Köse Apartmanı
Hatay’ın Antakya ilçesinde yıkılan ve 43 kişinin yaşamını yitirdiği Selim Köse Apartmanı ile ilgili soruşturmada iddianame 21 ayda hazırlanabildi. Soruşturma sürecinde hazırlanan bilirkişi raporunda asli kusurlu bulunan müteahhit hakkında kaçma ihtimaline ilişkin herhangi bir tutuklama kararı verilmedi. Müteahhit Hasan Köse, yapı denetim firma yetkilisi ve statik uygulama denetçisi Eysem Ezer, şantiye şefi Mehmet Ezer, kontrol elemanı Gülseren Altundağ Tatlı hakkında, “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma” suçundan açılan davada ilk duruşma 31 Ocak’ta görüldü. Davada savcılık dört sanığın tutuklu olarak yargılanmasını istese de mahkeme, sanıkların tutuksuz yargılanması yönünde karar verdi. Davada kamu görevlileri yargılanmıyor.
Derya Apartmanı
Hatay Odabaşı mahallesinde yıkılan ve 16 kişinin yaşamını yitirdiği Derya Apartmanı davası Hatay 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi, tek tutuklu sanık yapı müteahhiti ve şantiye şefi Ganim Emre Sahil’in adli kontrol şartı ve yurt dışı yasağıyla tahliyesine karar verdi. Davada tutuklu sanık yok, yargılanan kamu görevlisi de yok.
Farklı Yaşam Rende Sitesi
Farklı Yaşam Rende Sitesi’nin yıkılan A ve B bloğunda toplam 121 kişi yaşamını yitirdi. Yapılarla ilgili iddianame 22 ay sonra hazırlandı. Hatay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hazırladığı iddianameye göre müteahhit Fevzi Yılmaz, şantiye şefi Timur Doğan, yapı denetim firması yetkilisi Ergun Eray, proje müellifi İnal Büyükaşık, kontrol görevi olan inşaat mühendisi Özcan Sökmen, zemin etüt raporu müellifi Salih Zorsu, yapı sahipleri Arif Sami Rende, Hülya Rende hakkında “Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma” suçundan 15’er yıla kadar hapis cezası talep edildi. Dosya kapsamında tutuklu sanık bulunmuyor. Kamu görevlileri hakkında bir gelişme yok.
Rönesans rezidans
Antis Yapı tarafından inşa edilen 15 katlı Rönesans Rezidans’ın yıkılması sonucu 269 kişi yaşamını yitirdi. Rönesans Rezidans ile ilgili Hatay 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada tutuklu yargılanan müteahhiti Mehmet Yaşar Coşkun, yapı denetim şirketinin yetkilileri Mehmet Haşim Eraslan, Bülent Seküçoğlu, kontrolör Önder Artun hakkında, “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma” suçundan 22 yıl 6 ay hapis cezası isteniyor.
Rönesans Rezidans’ın statik proje sorumlusu inşaat mühendisi, şantiye şefi ve Antis Yapı ortağı Hüseyin Yalçın Coşkun hala firari durumda. Davada kamu görevlisi yargılanmıyor.
Atilla Eren Apartmanı
Atilla Eren Apartmanı’nın yıkılması sonucu 219 kişi yaşamını yitirdi. Açılan davada müteahhit Hikmet Günsay, yapı denetim firması müdürü Gökhan Tutar tutuklu olarak yargılanırken hastalığı nedeniyle tahliye edilen şantiye şefi Burak Günsay tutuksuz yargılanıyor. Davada yargılanan kamu görevlisi bulunmuyor.
Emlakbank 1. Etap Konutları
Emlakbank 1. Etap Konutları’nın yıkılması nedeniyle 169 kişi hayatını kaybetti. 28 Kasım’da görülen duruşmada tutuklu müteahhit Özat’ın sağlık sorunları ve kaçma tehlikesi olmadığı gerekçesiyle ev hapsi kararıyla serbest bırakılması sonucu dosyada tutuklu sanık kalmadı. Sanık Abdullah Aytaç Kınay ise firari olarak aranıyor. Davada kamu görevlisi yargılanmıyor.
Adana
Alpargün Apartmanı
Adana’da 96 kişinin yaşamını yitirdiği apartmanın müteahhidi Hasan Alpargün, 62 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 865 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme heyeti, cezayı “olası kastla birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan verdi. Yapıyla ilgili sorumluluğu bulunan kamu görevlileri hakkında suç duyurusunda bulunma kararı verilse de henüz herhangi bir yargılama yapılmadı.
Beluk Apartmanı
Beluk Apartmanı’nda yıkılan 14 katlı A blokta 10 kişi yaşamını yitirdi. Dosya kapsamında tutuklu sanık bulunmuyor. Seyhan Kaymakamlığı, Beluk Apartmanı A bloğun yıkılmasıyla ilgili 3 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verdi. Henüz iddianamesi hazırlanmadı.
İhsan Bayram Sitesi
İhsan Bayram Sitesi C bloğun yıkılması sonucu 82 kişi yaşamını yitirdi. Yapıyla ilgili savcılık soruşturmasında yapı müteahhiti Celal Gül, inşaat mühendisi Ferit Işık tutuklandı. Seyhan Kaymakamlığı, İhsan Bayram Sitesi’nin yıkılmasıyla ilgili Seyhan Belediyesi eski İmar Müdürü Alim Erdoğan hakkında soruşturma izni vermese de ailelerin itirazı sonucu Adana Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi, kaymakamlığın kararını iptal ederek soruşturma izni verdi. Duruşma tarihi bekleniyor.
Adıyaman
İsias Otel
Yıkılan Grand İsias Otel’de rehberler ve Kıbrıs’lı voleybolcu öğrencilerden oluşan kafilede 72 kişi yaşamını yitirdi. Otelin sahibi Ahmet Bozkurt 17 yıl 17 ay, oğlu Mehmet Fatih Bozkurt ise 15 yıl 28 ay hapis cezasına çarptırıldı. Otelin mimarı Erdem Yıldız 17 yıl 17 ay, inşaat mühendisi Halil Bağcı 7 yıl 16 ay hapse çarptırılırken, sanıklardan Hasan Aslan 15 yıl 16 ay ve Mehmet Göncüoğlu da 7 yıl 16 ay hapse mahkum edildi. Bilirkişi raporlarında ruhsatsız kat eklendiği, yapı malzeme kalitesinin yetersiz olduğu ve imalatta yönetmeliklere uyulmadığı ifade edilse de mahkeme “olası kast” suçundan cezalandırma yapmadı. Konaklama hizmeti vermesine rağmen çürük yapıya izin veren kamu görevlileri de yargılanmadı. Grand İsias Hotel davasında adalet sağlanmadı.
Üzümkent Sitesi
Adıyaman Besni’de İşitmen İnşaat’ın yaptığı ve depremde yıkılarak 83 kişinin yaşamına mal olan Üzümkent Sitesi Davası’nda 9 sanıktan tutuklu AKP’li müteahhit Şükrü İşitmen tahliye edildi. Sanıklarından Ahmet İşitmen ise firari durumda. Soruşturma kapsamında herhangi bir kamu görevlisi dava dosyasına dahil edilmiş değil.
Sueda Kent Sitesi
Sueda Kent Sitesi’nde 65 kişi hayatını kaybetti. Sueda Kent Sitesi hakkında başlatılan soruşturma kapsamında tutuklanan müteahhiti AKP’li Kızılay Adıyaman Şube Başkanı Mehmet Murat Bulut ve ortağı Muhittin Büyük’ün tahliye edildi. Şantiye şefi ve statik proje sorumlusu Ömer Yılmaz de firari durumda. Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame kapsamında tutuklu sanık bulunmuyor. Soruşturmada kamu görevlileri de yer almıyor.
politeknik.org.tr