Et fiyatlarındaki yangının bir türlü söndürülemediği 2010 yılında, et ithalatı gibi yanlış kararlar nedeniyle hayvancılık sektöründeki kriz daha da derinleşmiştir.

EBK‘nin yaptığı tüm ihaleler ve özel sektöre de ithalat yetkisi verilmesine karşın, et fiyatlarında düşüş sağlanamamış, hatta Kurban Bayramı‘nda et fiyatları daha da artmış ve sonrasında da aynı seviyede devam etmiştir. 2010 yılı perakende et fiyatlarına ilişkin tablo aşağıda verilmektedir.

Tablo 2: 2010 Ocak-Kasım Dönemi Perakende Et Fiyatları (KG/TL)

Kaynak: Ankara Kasaplar Odası

Et fiyatlarında düşme sağlanamamasına karşın, 22 Aralık 2010 tarih ve 27793 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanan 2010/1157 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile EBK‘ya sıfır gümrük ile 100 bin ton et ithalat yetkisi verilmesine ilişkin Haziran‘da çıkarılan kararname uyarınca bu yılsonunda bitecek ithalat süresi, 31 Aralık 2011‘e kadar uzatılmıştır. Şimdiye kadar yaklaşık 60 bin tonluk et ithalatı için ihale gerçekleştiren EBK, böylece 2011 yılı sonuna kadar 40 bin ton daha sıfır gümrük vergisi ile et ithalatı yapabilecektir.
Aynı Resmi Gazete‘de yayınlanan 2010/1155 sayılı İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapan Bakanlar Kurulu Kararı ile de özel sektöre düşük vergi ile et, sıfır vergi ile besi ve düşük vergi ile kasaplık hayvan ithalatı için verilen sürelerdeki kısıtlamalar kaldırılmıştır.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Mehdi EKER, 26 Aralık 2010 tarihinde yaptığı açıklamada, “25 liraya kıyma satan kasap ya da marketler fahiş kâr ediyor. Bunu da size şikâyet ediyorum. Elinizi vicdanınıza koyun ‘serbest piyasadır, ben istediğim fiyata satarım‘ demekle olmaz. İnsaf ölçüsü vardır” sözleri ile piyasaya spekülasyonuna işaret etmiştir. Ancak spekülatif hareketleri önleyerek, soruna kalıcı çözüm bulmak yerine, ithalat süresini uzatmayı tercih eden siyasi irade, ne yazık ki hayvancılık sektörünün daha da büyük bir karmaşaya sürüklenmesinin ilk adımlarını atmıştır.
Hatırlanacağı üzere, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, ilk ithalat kararının alınmasının hemen ardından 30 Nisan 2010‘da düzenlediği basın toplantısında, 2005-2009 yıllarında karkas (üretici-toptan) fiyatları 9-11 TL/kg aralığında seyrederken, et çeşitlerinin reyon fiyatlarının sürekli yükseldiğine işaret ederek, “Girdi fiyatlarındaki radikal yükselmeleri görmezden gelerek, ‘üretici fiyatlarının speküle edilerek yükseltildiği, üreticinin piyasaya arzı kestiği‘ gerekçeleriyle terbiyevi ithalata gidilmesi, hem üreticiyi hem de tüketiciyi cezalandırmak ve Türkiye‘nin gerileyen üretim kapasitesini daha da kırmak anlamına gelmektedir” açıklamasını yapmıştı.
ODA‘mızın açıklamasından 8 ay sonra “piyasa spekülasyonu” hükümet yetkililerince de kabul edilmiş, ancak bu süreçte maliyetler karşısında zaten zor ayakta duran üreticinin beli daha da bükülmüştür. Bulunduğumuz noktada acil olarak tedbir alınmaz ise, ülkemiz hayvancılığı bitme noktasına gelecektir.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası olarak bir kez daha ifade ediyoruz ki, Türkiye gibi dinamik nüfus yapısına sahip bir ülkenin kırmızı et tüketiminde yurtdışı üretime bağımlı kalması, iktisadi – sosyolojik – fiziksel – düşünsel kapasite kayıplarını daha da artıracak, beslenmeye dayalı sağlık sorunlarını yükseltecektir.
Çözümün ithalatta olmadığı artık net olarak anlaşılmıştır. Et ithalatına olanak veren tüm kararlar iptal edilmeli ve hayvancılık sektörü doğru ve kararlı politikalarla yeniden ele alınmalıdır. Çözüm kendi üretim kapasitemizi yükseltmekte, bitkisel – hayvansal üretim dengesini tesis etmekte, piyasa aksaklıklarına karşılık kamusal müdahale araçlarını kurup geliştirmekte, üretim ve işleme safhalarında teknik eleman katkısını geliştirmekte, üreticiyi emeğiyle geçinir tutarken tüketicinin dengeli ve yeterli beslenmesini sağlamaktadır…
Kamuoyuna saygılarımızla duyururuz. 
 
Dr. Turhan TUNCER
ZMO Yönetim Kurulu Başkanı