Yılın ilk üç ayında yoğun çalışmaya bağlı 191 işçinin yaşamını yitirdiği Japonya’da, ülkenin en büyük reklam ajansı Dentsu, çalışanlarını kuralsız uzun çalışma saatlerine zorladığı için para cezasına çarptırıldı. İSİG Meclisi verilerine göre Türkiye’de de ağırlaştırılan çalışma koşullarının yol açtığı ölümler artıyor.
Japonya’da Dentsu’da çalışan 24 yaşındaki Matsuri Takahaşi, 2015 yılı Noel günü kaldığı yurttan atlayıp intihar etti. Takahaşi’nin ölümünden sonra genç kadının çok az uyuduğu, ayda en az 100 saat fazla mesai yaptığı ortaya çıktı. İş standartları müfettişleri, Takahaşi’nin yaşamı yitirmesinin ‘yoğun çalışmaya bağlı ölüm’ anlamına gelen ‘karoshi’ olduğuna hükmettiler. Ülkenin en büyük reklam ajansı olan Dentsu, çalışanlarını illegal uzun çalışma saatlerine zorladığı için 500,000 Yen (16.400 TL) para cezasına çarptırıldı.
Dentsu’nun suçu doğrulandı
Dentsu’ya verilen düşük para cezasının eleştiri konusu olacağı beklenirken, Takahashi’nin avukatı, bir şirketin cezalandırılmış olmasının çok önemli olduğunu, Dentsu’nun suçlu bulunduğunu ifade etti.
Takahashi’nin intiharı, ülkedeki iş yasaları ve uzun çalışma saatleri konusunda tepkileri tetikledi ve hükümeti fazla mesai saatlerinin sınırlandırılması gibi bazı adımlar atmaya zorladı. Japonya Hükümeti tarafından onaylanan, son beş yıl içinde yaşa göre karoshi ile ilintili intiharların analizini içeren resmi bir raporda Mart ayı itibariyle 2017 yılında 191 karoshi vakasının olduğu belirtildi.
Kölece çalışma çok yaygın
Hazırlanan rapora göre Japonya’da, çalışanların % 7.7’sinin düzenli olarak haftada 20 saatten fazla mesai yaptığı, 40’lı yaşlarındaki erkek çalışanların aşırı çalışma nedeniyle intihar riski en yüksek grupta olduğu belirtildi. Kadınlarda ise 10’lu ve 20’li yaşlarda intihar oranının daha yüksek olduğu belirtiliyor. Uzun çalışma saatlerine ek olarak iş yerinde taciz ve mobbing de intihar nedenleri arasında gösteriliyor. Rapordaki diğer bir ifadeye göre, Ocak 2010-Mart 2015 arası resmi rakamlara göre, 352’si erkek, 16’sı kadın olan 368 intihar vakası yaşandı. Ancak karoshiyle ilintili intihar vakalarının gerçek sayısının bilinenin çok üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
İSİG Meclisi: Yoğun çalıştırılmaya bağlı ölümler artıyor
İSİG Meclisi’nin 2013-2015 yılları arasında Türkiye’deki ağır çalışma koşulları ve bu koşulların işçi sağlığına etkilerini değerlendirdiği raporunda toplamda 324 kişinin kalp krizi ve beyin kanaması nedeniyle yaşamını yitirdiğini açıkladı. İş cinayetlerinin nedenlerinin tam olarak araştırılmadığına dikkat çeken İSİG Meclisi, ölümleri ‘olası karoshi’ olarak nitelendirdi.
Fazla mesailer çalışma yaşamında mühendisler, mimarlar ve plancılar içinde derinleşen bir sorun. Politeknik’in 2016 yılında yaptığı profil anketine göre özel sektörde çalışan mühendislerin, mimarların, plancıların %42’si haftalık 46 saat ve üzerinde çalışıyor.
politeknik.org.tr