Mühendislerin, mimarların, şehir plancılarının çalışma koşullarını ve mesleki pozisyonlarını belirlemek amacıyla internet üzerinden, Mart-Nisan 2016 tarihlerinde bir araştırma çalışması yürüttük. 
Politeknik Mühendis Mimar Şehir Plancısı Profil Anketi Mart-Nisan ayları boyunca internet üzerinden mühendislere ulaştı. Mühendislerin, mimarların, plancıların çalışma koşullarını, mesleki pozisyonlarını ve mesleğe ilişkin yaklaşımlarını araştıran ankete 743 meslek insanı katıldı. Anket analizi mühendislerin çalışma yaşamındaki güncel durumlarını, mesleki sorumlulukları/riskleri ile ilgili düşüncelerini, mesleki tercihlerini, meslek odaları ile ilişkilerini, mesleki hayatta yaşanan ayrımcılıkların sonuçlarını ortaya çıkardı.
Anket sonuçlarının satır başları
Genç mühendis çoğunluğu
Ankete katılan mühendislerin demografisi henüz baştan profile ilişkin ipuçları veriyor. Kamu kurumlarında çalışan mühendislerin ankete katılımı düşük. Bu durum kamuda çalışan mühendislerin özel sektörde çalışanlara oranla oldukça az sayıda olduğunun bir göstergesi. Bu sebeple anket analizi baz kriteri de dikkate alınarak özel sektörde çalışan ücretli mühendislere odaklanıyor.
Mühendis Mimar Şehir Plancısı Profil Anketi’ne katılanların demografisinde özel sektörde çalışan genç mühendis ağırlığı var. 22-30 yaş aralığındaki genç mühendislerin ankete olan ilgisi çalışma profilleriyle doğru orantılı: Ücret ve sosyal güvence gibi henüz istediği çalışma koşulları olmayan, mesleğe yeni atılmış ve mesleki yaşamıyla ilgili çalışmalara yönelik algısı açık.
Mesleğimi yapmıyorum
Demografik yapıda analize alınan 651 mühendisin 84’ünün kendi mesleğini yapmadığı açığa çıkıyor. %13’lük bir oranı gösteren bu sonucun nedenlerine bakıldığında meslekte çalışma koşullarının olumsuzluğu (iş bulamama- maddi kazanç) sebebiyle alan dışında çalışma tercih edilmiş.
Her yaş döneminde farklı güvencesizlikler
Genç mühendislerde en belirgin sorun düşük ücretler iken, 36 yaş ve sonrasında meslek itibarına olan inanç kaybı, işle ilgili alınan sorumluluğun artmasıyla gelen riskler olarak açığa çıkıyor. Hemen hemen her yaş grubunda mühendisler fazla mesailerle çalışıyor. Ankete katılan mühendislerin yarısının iş değiştirmeyi düşünmesi mühendislerin çalışma hayatında toplam ve genel olarak yaşadığı güvence kaygılarının somut bir karşılığı.
Mesleki sorumluluklar ve riskler
Analizde dikkat çeken bir başka sonuç mühendislerin %40’ının mesleklerinin risk taşıdığını düşünmesi. Pek çok farklı mühendislik alanında işin yürütümü sebebiyle mühendisin taşıdığı sorumluluklar risk taşıyor. Bu risklerin yazılması istendiğinde mühendisler imza attıkları projelerden ve ağırlıkla işçi sağlığı iş güvenliği sorumluluklarından bahsediyor.
Meslek odası ile ilişkiler
Mühendisler kamu ve özel sektörde büyük oranda meslek odalarına üyeler. Mühendislerin meslek odalarıyla üyelik ilişkisi var ve geliştirilebilir durumda. Beklentilerini yazılı olarak ifade eden mühendislerin pek çoğu çalışma yaşamında haklarının korunması (ücret, fazla mesai, sosyal güvenlik, işyerinde yetki durumu) noktasında meslek odalarının devreye girmesini istiyor.
Kadın mühendislerin yaşadığı ayrımcılık
Meslek yaşamında ayrımcılığın incelendiği soru grubunda kadın mühendislerin ayrımcı uygulamalara maruz kaldığı net bir şekilde görülüyor. Ankete katılan kadın mühendis, mimar, şehir plancılarının yarısı ayırımcılık var diyor.
Kadın mühendisler ayrımcılığı en fazla annelik, aşağılanma vb. hareketler, işte layık görülmeyen pozisyonlar olarak ifade ediyor. Fiziksel ve/veya cinsel taciz/şiddetten kadın mühendisler %12 gibi hiç de düşük sayılmayacak bir oranla bahsediyor. Şiddet ve tacizi 30 yaş ve üzeri kadın mühendisler diğer yaş gruplarına oranla daha yüksek yaşıyor.
İşsizlik
Analizde mühendislerin %8’inin işsiz olduğu görülüyor. Bu oran DİSK-AR’nin yayımladığı işsizlik verilerinden daha düşük. Bu veri mühendislerde işsizlik oranının bu döneme ilişkin sonucunu gösterebileceği gibi işsiz mühendislerin ankete olan ilgisinin bir sonucu da olabilir.
Ankette işsiz mühendislere yöneltilen soru grubu incelendiğinde işsizlik nedeni olarak ağırlıkla analizin pek çok farklı noktasında karşılaştığımız ‘düşük ücretler’ sonucu açığa çıkıyor. İşsizliğin nedenlerinde düşük ücretleri hemen hemen aynı oranda fazla çalışma saatleri takip ediyor.
Politeknik Mühendis Mimar Şehir Plancısı Profil Anketi analizi tüm sonuçlarıyla broşür haline getirilecek ve paylaşılacak. Bu süre zarfında analiz sonuçlarını mühendis, mimar, şehir plancılarının mesleki yaşamlarına ve haklarına ilişkin çalışmalara katkı sunması amacıyla paylaşıyoruz.
Anket sonuçlarının veri tabloları için tıklayınız.
Anket soruları için tıklayınız.
Politeknik