Brezilya’da bir mimar kadınlara kendi evlerini inşa etmeyi öğretiyor. Güçleniyorlar.
Brezilya’da var olan konut açığı nedeniyle, kenar mahallelere itilen ailelerin yaşadığı koşullar ve erkeklere bağımlı olan kadınların hayatları göz önünde tutularak onlara ev ve özerklik kazandırmayı da hedefleyen “Kenar Mahalle Mimarlığı” projesi doğdu.
Dünyada feminizmin bir çığ gibi patlamasından yıllar önce, Brezilyalı mimar Carina Guedes, 2014 yılında, Brezilya’daki büyük konut açığına bir cevap olarak Kenar Mahalle Mimarlığı’nı kurdu. Carina, özellikle kadınlar ve çocuklar için daha fazla acı veren korkunç belaya, konut sorununa dikkat çekti.
Yaşayacak bir yer arayışı, kadınların özerkliklerini kaybederek ve daha büyük fedakarlıklar yapmak zorunda kalarak bir erkeğin kendi yaptığı evde barınması şartıyla, birçok aileyi kenar mahallelerde barınmaya zorladı.
Bu durum karşısında Carina Guedes elleri kolları bağlı durmak istemedi ve bu yüzden diğer meslektaşları ile birlikte kadınlara kendi yuvalarını inşa etmeleri için yardım etmeyi ve öğretmeyi amaçlayan Kenar Mahalle Mimarlığı’nı yaratmaya karar verdi:
“Kadınların evlerinin iyileştirilmesini içeren karar alma sürecinde olabilecek en fazla özerkliğe sahip olması için çalışıyoruz.”
Buna ek olarak, Carina Guedes öncülüğündeki projede yalnızca kadınlar çalışıyor. Mimar Marina Bornel ve inşaat mühendisleri Rafaela Dias ve Tereza Barros da projede yer alıyor.
Halihazırda Kenar Mahalle Mimarlığı, Paula Freire ve Eliana Silva isimli favelalar (gecekondu mahalleleri) gibi yerlerde yürütülüyor. Projenin hayata geçtiği yerlerde Carina ve proje şirketi kadınların kendi yuvalarında karar verme gücüne sahip olmalarında ve medeni hakları elde etme süreçlerinde yaşanan büyük değişikliğin farkına varabildiklerini ifade ediyor:
“Evin tasarımının ve inşaatının nasıl olacağına dair kararlarda, kadınlar çoğunlukla isteklerine saygı gösterilmediğini ve hatta kimileri kendilerine hiç danışılmadığını söylüyordu. Karar verenler baba, amca, koca ya da inşaat ustası oluyordu. Bu durum kadınların hayatına olumsuz sonuçları da beraberinde taşıyor; işin ardından havalandırması olmayan mutfaklar, daracık merdivenler, altına kova yerleştirilemeyen musluklar gibi durumlarla başa çıkmak kadınlara kalıyordu.”
Daha fazla kadının mutluluğu için Kenar Mahalle Mimarlığı projesi her yeni uygulamada daha iyi olma yolunda ilerliyor. 30 bin Brezilya reali toplama hedefiyle başlanan ve 42 bin 210 Brezilya reali toplanan son bağış toplama kampanyası buna iyi bir örnek. Bu dikkat çekici girişim sayesinde şehir merkezini çevreleyen kenar mahallelerde her seferinde daha fazla sayıda kadının kendi evinin ve kaderinin efendisi olduğu gerçeği el ele yürütülen bir başarıdır.
(upsocl.com‘daki İspanyolca orjinalinin İngilizce çevirisini üyemiz Nihal Tanbay türkçeleştirdi.)