Danıştay 13. Dairesi, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) ait Yalova Atatürk Tarım İşletmesi Müdürlüğünün bazı taşınmazlarının özelleştirilme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu”nun (ÖYK) 12 Ağustos 2008 tarihli kararının yürütmesini oy birliğiyle durdurdu.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, “Müdürlüğün, işletilmesi TİGEM bünyesinde kalacak şekilde kullanımında bulunan bazı taşınmazların özelleştirilmesine” ilişkin ÖYK kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştayda dava açmıştı. Davayla ilgili ilk incelemesini yapan Danıştay 13. Dairesi, ÖYK kararının yürütmesini oy birliğiyle durdurdu.

Dairenin kararında, Anayasa”nın “Devletleştirme ve “Özelleştirme” başlıklı 47. maddesinde, devletin kamu iktisadi teşebbüslerinin ve diğer kamu tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan işletme ve varlıkların özelleştirilmesine ilişkin esas ve usullerin kanunla gösterileceğine yer verildiği belirtildi.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun”da da iktisadi devlet teşekküllerinin, ekonomideki verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmelerine ilişkin esasların düzenlendiği, aynı kanunda özelleştirme yöntemlerini belirleme yetkisinin kurula verildiği hatırlatıldı. İlgili mevzuat hükümlerinde, kuruluş olarak tanımlanan iktisadi devlet teşekküllerinin, varlıklarının ve iştirakindeki kamu paylarının, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesi yoluna gidilebileceği, varlıkların işletmeden veya işletme biriminden ayrı olarak özelleştirilmesine yönelik bir düzenleme bulunmadığı kaydedildi.

DEVLETİN GÖREVLERİ

Kararda, Anayasa”ya göre, devletin, toprağın verimli işletilmesini korumak ve geliştirmek, tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını, tahribini önlemek gibi görevleri bulunduğu hatırlatılarak, yine Anayasa”ya göre, “ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı, özellikle sanayinin ve tarımın yurt düzeyinde dengeli ve uyumlu biçimde hızla gelişmesini, ülke kaynaklarının döküm ve değerlendirilmesini yaparak verimli şekilde kullanılmasını planlamak, bu amaçla gerekli teşkilatı kurmanın” devletin görevi olduğu kuralının yer aldığı vurgulandı.

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ve TİGEM Ana Statüsü”nün ilgili hükümlerine de yer verilen kararda, şöyle denildi:

“Özelleştirme Kanunu ile birlikte, Anayasa ve ilgili mevzuat hükümleri dikkate alındığında, TİGEM bünyesindeki Yalova Atatürk Tarım İşletme Müdürlüğü”nün, sadece işletmesi TİGEM”de bırakılarak, 15 adet parselde 2.796.198,85 metrekare alanı kapsayan, bir kısmında buğday, elma, kivi üretimi yapılan, bir kısmında ise çayır, orman ve ağaçlandırılmış bölge bulunan taşınmazların satış suretiyle özelleştirilmesine karar verilmesi, TİGEM işletmesini tümüyle işlevsiz kılmaktadır. Bu husus ise 4046 sayılı Kanun”a uygun değildir. Çünkü, kanunda “varlıkların” işletmeden veya işletme biriminden ayrı olarak özelleştirilmesi öngörülmemiştir. Yine, üzerinde “Atatürk Müzesinin” de yer aldığı, çeşitli meyve ve tarım ürünlerinin yetiştirildiği, mera ve orman niteliğindeki taşınmazların satış suretiyle özelleştirme programına alınmasına ilişkin dava konusu işlem, kanunda yer alan özelleştirme ilkeleriyle bağdaşmadığı gibi, “kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar” da dikkate alınmadan tesis edilmiştir. Dolayısıyla dava konusu kurul kararı hukuka uygun bulunmamaktadır.