Bilindiği üzere ülkemiz, siyasal sistem ve rejimi köklü bir şekilde değiştirecek bir anayasa referandumu sürecine girmiştir. Ancak mevcut Anayasanın 58 maddesini değiştiren ve 21 maddesini de yürürlükten kaldıran Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, yasama şekli, usulü, tekniği ve içeriği açısından birçok temel sorun ve yanlışı barındırmaktadır.
-Toplumun kapsamı hakkında sağlıklı bir bilgi dahi edinemediği, demokratik ortamlarda özgürce tartışılmadan; barolar, anayasa hukukçuları, üniversiteler, özerk meslek kuruluşları, demokratik kitle örgütleri ve halktan hiç görüş alınmaksızın hazırlanan kanun teklifi, hızla TBMM Genel Kuruluna sunulmuş ve hızla kabul edilmiştir.
-Kanun teklifinin oylamasında Meclis İç Tüzüğü’nün bir gereği olan gizli oy esası ihlal edilmiştir. Kanun teklifi yalnızca bir siyasi partinin, iktidar partisi milletvekillerinin teklifi olarak TBMM’ye sunulmuş ve yalnızca iki parti mensubu milletvekillerinin, parti yönetimlerinin denetimine tabi açık oylarıyla kabul edilmiştir.
-Anayasa değişikliği üzerine olan kanun teklifi, Anayasa hukukunun en temel özelliği olan iktidarların yetkilerinin sınırlandırılması gerekliliğinden yoksundur.
-Sistem ve rejim değişimini içeren anayasaların yapımının organı olan ve siyasal toplumsal değişim, dönüşümlerin kuruluş süreçlerini ifade ve temsil eden Kurucu bir Meclis’ten yoksundur.
Söz konusu kanun teklifi, 15 Temmuz darbe girişimi üzerine ilan edilen ancak demokratik toplumsal muhalefet üzerinde baskı ve sindirme politikalarının uygulama aracına dönüşen OHAL ve OHAL KHK’leri sürecinde referanduma sunulmaktadır. OHAL süreci devam ederken, iktidar olanaklarının Cumhurbaşkanı, Hükümet ve iktidar partisi tarafından sonuna kadar kullanılacağı bir halk oylaması, hiçbir şekilde demokratik koşullarda yapılmış bir oylama hüviyeti kazanmayacaktır.
Cumhurbaşkanı’nın parti genel başkanı olmasına olanak tanıyan, dolayısıyla partili Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen isimlerin milletvekili olabildiği; Cumhurbaşkanına meclisi feshetme, bütçe hazırlama, kararname çıkartma, HSK ve AYM üyelerinin tamamına yakınını, büyükelçileri, tüm üst düzey kamu yöneticilerini atama, milli güvenlik politikalarını belirleme yetkisi tanıyan; Türk tipi Başkanlık sistemi olarak kamuoyuna sunulan Anayasa değişiklik teklifi özü itibariyle “tek adam” diktasından başka bir şey değildir.
Biz TMMOB’ye bağlı Odalar olarak, Anayasa değişikliği ve başkanlık sistemi üzerine TMMOB 44. Olağan Genel Kurul Sonuç Bildirisinde, Genel Kurul kararlarında ve Birliğimizin 44. Dönem Yönetim Kurulu açıklama ve kararlarında ifade edilen tutumu tam bir birlik ve dayanışma içinde paylaşıyor; hazırlanış ve referanduma sunuluş biçimini doğru bulmadığımız, içeriğini kabul etmemiz mümkün olmayan Anayasa değişiklik teklifine kesinlikle hayır diyoruz.
Meclis hükümeti niteliğini, parlamenter demokrasiyi; yasama, yargı, yürütme kuvvetleri arasındaki denge, fren ve denetleme mekanizmalarını; Meclisin yasamaya dair tek ve en üst yetkili organ olma özelliğini; bağımsız yargının varlık koşullarını; kamu kurumlarının kamu yararı ve liyakat temelinde işlevlenmesini; kamusal, toplumsal yarar doğrultusunda hizmet ve denetim sunan özerk meslek kuruluşlarının kamusal işlevlerini ortadan kaldıracak olan anayasa değişikliğine hayır diyeceğiz.
Partili Cumhurbaşkanının yasama, yürütme, yargı; devlet, siyaset, toplum ve iktisadi yaşamın bütünü üzerinde totaliter ve adeta mutlakiyetçi/otokratik bir hâkimiyet kurmasını amaçlayan anayasa değişikliğine hayır diyeceğiz.
Ülkemizin ve halkımızın geleceğini, Cumhuriyeti, demokrasiyi, laikliği, toplumsal yaşamın bütününü kapsayan meslek alanlarımız ve örgütlerimizi korumak için anayasa değişikliğine hayır diyeceğiz.
Mühendis, mimar ve şehir plancıları, aydınlık geleceğimiz için üzerine düşen sorumluluğu yerine getirecektir.
Özellikle belirtmek isteriz, bütün olumsuzluklara rağmen, yaşanan bütün haksızlıklara, hukuksuz uygulamalara ve baskılara rağmen başarabiliriz, ülkemizin karanlığa gidişini durdurabiliriz.
Ülkemizin, halkımızın geleceği için başarabiliriz, başarmalıyız!
Bilgisayar Mühendisleri Odası, Çevre Mühendisleri Odası, Elektrik Mühendisleri Odası, Fizik Mühendisleri Odası, Gemi Makinaları İşletme Mühendisleri Odası, Gıda Mühendisleri Odası, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, İçmimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası, Maden Mühendisleri Odası, Makina Mühendisleri Odası, Metalürji ve Malzeme Mühendisleri Odası, Meteoroloji Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası, Orman Mühendisleri Odası, Petrol Mühendisleri Odası, Peyzaj Mimarları Odası, Şehir Plancıları Odası, Tekstil Mühendisleri Odası ve Ziraat Mühendisleri Odası