02.01.2009 tarihinde Fatih’te meydana gelen doğalgaz kazasında 2 kişi hayatını kaybetmiştir. Ölen vatandaşlarımızın ailelerine baş sağlığı dileriz.

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesince görevlendirilmemiz üzerine olay yerinde yaptığımız inceleme aşağıdadır;

02.01.2009 tarihinde belirtilen adresteki apartmanın dördüncü katında bulunan dairede iki kişinin ölümüyle sonuçlanan bir kaza meydana gelmiştir.

Aynı tarihte savcılık olay yeri inceleme ekiplerinin yaptığı inceleme sonrasında kazaya sebebiyet verdiği düşünülen kombinin ve daireye ait doğalgaz sayacının sökülerek incelenmek üzere alıkonulduğu bilgisi diğer kat maliklerinden edinilmiştir.

Ertesi gün incelemeye gidildiğinde daire sahibinin Adli Tıp Kurumu’na gitmesi sebebiyle daire içinde herhangi bir inceleme yapılamamıştır. Ancak kombinin bacalı tip olduğu ve kombi üzerinde yanma izleri olduğu diğer kat maliklerinden öğrenilmiştir. Yaşanan ölümlerin sebebi de ancak Adli Tıp Kurumu’nun otopsi incelemesinden sonra anlaşılabilecektir.

Kombiyi inceleyebilmek ve olay yeri inceleme raporlarına ulaşabilmek amacıyla nöbetçi savcılık makamına başvurulmuş ve nöbetçi savcının soruşturmanın takibini yapan savcıya yönlendirmesinin ardından, takibi yapan savcı soruşturmanın gizliliğini gerekçe göstererek inceleme talebimizi reddetmiştir.

Olayın karbonmonoksit zehirlenmesi olduğu düşünülerek binanın diğer dairelerinde incelemeler yapılmış ve aşağıdaki bulgulara rastlanmıştır.

1. Kazanın olduğu dairede menfez olmadığı görülmüştür.

2. Kazanın meydana geldiği kombi bacasının üzerinde standarta uygun baca şapkası olmadığı ve baca tepmesine yol açabilecek tipte bir borunun olduğu görüldü.

3. Alt dairede yapılan incelemede kombi-baca arası esnek bağlantıda 2002’den beri yasak olan alüminyum fleks kullanıldığı ve hasarlı olduğu görüldü. Olay sonrası daire sahibi bu boruyu değiştirdiğini ifade etti.

4. Karşı dairede yapılan incelemede kombi-baca arası esnek bağlantı borusunun yetersiz eğimle ve uzun yerleştirildiği görülmüştür.
Bu vesile ile TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak, aşağıdaki öneri ve uyarılarımızı, bir kez daha kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz.

1.    Doğalgaz dağıtım kuruluşları kendi şartnamelerine göre, doğalgazın ilk devreye alınmasında gerekli kontrolleri yapmakta, ancak yıllık kontrol ve denetimler eksik bırakılmaktadır. Bu kontroller, herhangi bir yasal çerçeve ile belirlenmemiş olup, gazın güvenli kullanımı sadece nihai tüketicinin duyarlılığına bağlı kılınmıştır.

2.  Atık gaz borusu olarak, çok çabuk deforme olan esnek alüminyum bağlantı malzemesi kullanımı uygulamasına son verilmeli, cihaz bağlantılarında sabit bağlantılar yapılmalı, mutlaka esnek bağlantı gereken yerlerde ise, paslanmaz esnek çelik boruların kullanılması konusunda, teknik şartnamelerde değişiklik yapılarak, hemen uygulamaya konulmalıdır

3.    Bacalı doğalgazlı cihazlar, baca tepmelerinden kaynaklı tüm riskleri ortadan kaldıracak emniyet düzenekleriyle donanmıştır. Ancak bazı servisler, bacanın iyi çekmemesi nedeninden ötürü, cihazın arızaya geçmesini önlemek için, bu tertibatı devre dışı bırakabilmekte ve baca gazı zehirlenmesinden kaynaklı ölümler meydana gelebilmektedir.

4.    1 m3 doğalgazın yakılabilmesi için yaklaşık 10 m3 taze havaya ihtiyaç bulunmaktadır. Yanma havası bu cihazların konulduğu mahallere yerleştirilen ventilasyon  (havalandırma) menfezleri vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu menfezlerin hiçbir şekilde kapatılmaması gerekmektedir.

5.    Bacalı cihaz kullanımında dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da, standartlara uygun baca kullanımı ve bu bacaların her sezon en az bir kez temizlenmesi olmalıdır. Bu durumun da yasalarla güvence altına alınması ve kamusal denetimin sağlanması, bir zorunluluktur.

6.    Doğalgaz bacalarına kesinlikle aspiratör v.b. başka bir cihaz bağlanmamalı, her cihazın baca bağlantısı bağımsız olmalıdır.

7.    Kombi cihazlarının her yıl yaz sezonunda bakımlarının yapılması, emniyetle çalışmaları için bir zorunluluktur. Bu konuda gerekli yaptırımların mutlaka uygulamaya konulması gerekmektedir.

8.    Karbon monoksit gazının ortamda belirli bir seviyeye ulaşması durumunda ve ya herhangi bir gaz kaçağı durumunda alarm veren sensörler mevcuttur. Bu aygıtların kullanımının yaygınlaştırılması ve zorunlu hale getirilmesi, bu tür acıları yaşamamızın büyük ölçüde önüne geçecektir.

9.    4646 sayılı Doğalgaz Kanununa bağlı yönetmelikler uyarınca, doğalgaz iç tesisatlarının Doğalgaz İç Tesisat Yetki Belgesi’ne sahip Odamızdan onaylı bir makina mühendisinin tam zamanlı olarak çalıştığı şirketlerce yürütülmesi zorunludur. Odamızca bu hizmetleri verecek şirketler tescillenmekte ve kendilerine büro tescil belgesi verilmektedir.

10.    İGDAŞ, doğalgaz projelerinin onaylanması sırasında, Oda mesleki denetimlerini aramayarak, bu konudaki iş birliği girişimlerimizi karşılıksız bırakmıştır.

11. Güvenlik artırıcı önlem olarak tüm kullanım yerlerinde gaz alarm cihazı ve otomatik gaz kesen selenoid vana kullanımı zorunlu hale getirilmelidir.

12. İGDAŞ her yıl baca kontrollerini yaptırmalı ve daire içi uygunluğunu kontrol ettirmelidir. Bu konuda şu anda yetkili olan İTFAİYE yetersiz kalmaktadır.

13. İstanbul’da İGDAŞ tarafından Doğal gaz projeleri MMO denetiminden uzak tutulmaktadır. Bize göre uygunsuz iş yapılmaktadır,

14. İGDAŞ bünyesinde çalışan Mühendis olmayan kişiler Doğal gaz tesisatı kontrolü yapmakta, uygunluk belgesi vermektedir.

15. Tüm Doğal gaz faaliyetleri uzman kişiler ve yetkilendirilmiş firmalar tarafından yapılmalıdır. Vatandaşlarımız bu konuda her türlü bilgiyi MMO’dan alabilirler.

MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ