Türkiye’nin her bir ilinde onlarca örnekle ortalığa saçılan AKP-Cemaat ortaklığındaki rant paylaşımı tek taraflı değildi. 2002 yılından bu yana devletin olanaklarını sınırsız bir şekilde cemaate sunanlar kandırılmadı, bizzat oradaydılar.
AKP’nin Gülen Cemaati’ni yere göğe sığdıramadığı dönemlerde, Cemaat’e yakın sermayeye sunulan imkanlar, Cemaat üyelerine sunulan ayrıcalıklar, Cemaat Vakıfları’na yönelik teşvikler ve devletin tüm yönetim kademelerindeki paydaşlıklar bugün AKP-Saray iktidarı tarafından reddediliyor, “kandırıldık” denilerek geçiştirilmek isteniyor. Peki, geçmişteki suç ortaklığı örtülebilir mi, daha yakından bakalım.
AKP döneminde kamu arazileri cemaatin okullarına
Yıllarca AKP-Cemaat ortaklığı üzerinden kamu varlıkları birer birer Cemaat üniversiteleri, yurtları ve okulları için tahsis edildi. Başbakanlığa bağlı TOKİ ve Emlak Konut’a ait kamu arazileri başta Cemaat’in sermaye birliği TUSKON üyesi inşaat patronları olmak üzere gelir paylaşımlı projeler için verildi. Belediyeler imar kararlarını Cemaat’in isteğine göre değiştirdi. Hatta kentlerde imar hakkında artış isteyen patronlardan Cemaat için okul, yurt yapması istendi.
15 Temmuz darbe girişiminin ardından başlatılan Cemaat’e yönelik tasfiye operasyonu kapsamında birçok okul, üniversite ve yurt kapatıldı. Kapatılanların birçoğunun kamu arazileri üzerine yapıldığı ortaya çıktı. Harita Mühendisleri Odası (HKMO) Ankara Şubesi Cemaat’e tahsis edilen arazileri açıkladı. Bunlardan bir tanesi Ankara’nın Yenimahalle İlçesi’nde bulunan ve darbe girişimi sonrasında kapatılan Özel Hasan Tanık Ortaokulu. Tapu kayıtlarında Maliye Hazinesi’ne ait ve tarla olarak gözüküyor. Mayıs 2012 yılına kadar mahallelinin top oynadığı ortak kullanım alanı olan arsa bu tarihten sonra Cemaat’in hizmetine sunuldu. HKMO’nun açıkladığı diğer iki arazi ise Yenimahalle İlçesi’nde bulunan Turgut Özal Üniversitesi’ne tahsis edilmiş arsalar. Bu arsalar da yine Maliye Hazinesi’ne ait.
Bir diğer örnekte ise Ankara Büyükşehir Belediyesi kendisine ait araziyi geçmişte Koza İpek Holdinge bağlı Atlantik A.Ş’ye hibe ediyor. Belediye tarafından tahsis edilen arazide, Atlantik Eğitim Kurumları’na ait 25 katlı öğrenci yurdu yapılıyor. Bu yurdun inşaat giderlerinin ise Büyükşehir Belediyesi tarafından karşılandığı ortaya çıkıyor.
Gelir paylaşımı modeli ile cemaate rant
Geçmişteki AKP-Cemaat ortaklığının diğer bir ayağı ise inşaat rantı. Bu modele göre TOKİ ve Emlak Konut, kamu arazilerini projelerin geliri açısından en iyi teklif veren yüklenici firmalara veriyor. AKP, bu yöntem ile cemaate ait firmalara birçok ihale verdi. TOKİ’nin 2010 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın damadı Ömer Faruk Kavurmacı’ya verdiği Koru Florya arazisi bunlardan biri. Cemaatin iş dünyası yapılanmasına yönelik soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve TUSKON toplantılarına katılan Kavurmacı’nın şirketi gelir paylaşımı yöntemiyle bu arazinin sahibi oldu.
Emlak Konut, Seyrantepe’de bulunan 46 bin metrekarelik bir kamu arazisini de yine aynı yöntemle 2010 yılında sattı. Araziyi sattığı firma; geçtiğimiz günlerde cemaate kaynak sağladığı gerekçesi ile baskın yapılan Eroğlu Holding’e ait Eryap Mühendislik’ti. Arazi üzerindeki Skyland projesi için imar planlarında değişiklikler yapılmış ve inşaat alanı arttırılmıştı. İstanbul Halkalı’da Emlak Konut’a ait 800 ada 11 parsel, yine cemaate kaynak sağlayan Dumankaya İnşaat’ın Miks projesi için verildi.
İmar planlarına Cemaat revizyonu
Arazi tahsislerinin yanında diğer bir ayrıcalık ise belediyelerin imar planı değişiklikleri. Bahçelievler’de kapatılan Zaman Gazetesi’nin bulunduğu arazi bu örneklerden birisi. Tapu senedinde tamamı Hazine arazisi görünen ve deprem toplanma alanı olan bu arazinin işlevi 2004 yılında imar planları ile değiştirildi ve arazi Zaman Gazetesi’nin bağlı bulunduğu Feza Gazetecilik’e satıldı.
Konya’da 2009 yılında Selçuk Üniversitesi arazisinde bulunan Truva Alışveriş Merkezi’nin Mevlana Üniversitesi’ne tahsis edilebilmesi için bir dava açıldı. Sadece turizm amaçlı kullanılabilecek alışveriş merkezinin mevcut tanımına “eğitim” ibaresi eklendi ve alışveriş merkezi şu an kapatılan Mevlana Üniversitesi’ne tahsis edildi.
İBB, Gaziosmanpaşa’da 2004 yılında cemaate bağlı Fatih Koleji için yaklaşık 7 bin metrekarelik alanı “eğitim alanı” ilan etti. 2009 yılında ise bu arazinin ihalesini alan Fatih Koleji inşaata başladı. Ancak 2014 yılında AKP ve cemaat ortaklığının son bulması ile İBB aldığı bir kararla inşaatı bitmek üzere olan Fatih Koleji’nin arazisini deprem toplanma alanı ve yeşil alan etti.
Suçlu ortak, suç ortak
Türkiye’nin her bir ilinde onlarca örnekle ortalığa saçılan AKP-Cemaat ortaklığındaki bu rant paylaşımı tek taraflı değildi. 2002 yılından bu yana devletin olanaklarını sınırsız bir şekilde cemaate sunanlar kandırılmadı, bizzat oradaydılar. Birlikte yürüdüler, birlikte yediler, birlikte büyüdüler. Yani suçlu ortak, suç ortak.
Burcu Yanar / Şehir Plancısı