İlk önce BOTAŞ’tan doğalgaz zammı duyuldu. Elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza %49,5 zam yapıldı. Bir m3 doğalgazın fiyatı 0.8776 TL’den 1.3122 TL’ye çıkarıldı. Ardından EPDK’dan zam açıklaması geldi. Bilindiği ve beklendiği üzere temmuz başında değil, ağustos itibariyle geçerli olacak bir zam bu. Üç aylık periyotlarla yani ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında açıklanan otomatik fiyatlandırma sistemi nasıl devam eder bilinmiyor şimdilik!
Bir değişikliği de es geçmemek gerekiyor. Daha önceki açıklamalarımızda TETAŞ’ın (Türkiye Elektrik Ticareti A.Ş.) açıkladığı fiyat tarifelerinden bahsederdik. Açıklamanın devamında EÜAŞ’ın (Elektrik Üretim A.Ş.) zamlarını göreceksiniz. 24 Haziran seçimleri sonrası çıkarılan Cumhurbaşkanlığı 703 nolu KHK’si ile TETAŞ, EÜAŞ çatısına alındı. Yani TETAŞ artık yok diyebiliriz. Böylelikle özel dağıtım şirketleri kazansın diye TETAŞ batağa doğru sürüklenirken, EÜAŞ var olan batağı yine halkı soyarak kapatacak. Nasıl mı?
EÜAŞ da tıpkı TETAŞ gibi dağıtım şirketlerine zararına satış yapacak. Açığını bünyesinde olan kamuya ait elektrik üretim santrallerinden elektrik tedarik ederek kapatmaya çalışacak. Böylelikle çifte soygun gerçekleşecek. Halk hem faturalarla hem de kamuya ait enerji santrallerinin yağmalanmasıyla soyulacak. Bunun gerekçesi de yeni rejime uyum!!
Dönelim faturalara, cebimize…
EPDK elektriğe %9 zam yapıldığını açıkladı. Buna göre meskenlerde kullandığımız elektrik faturalarımızda 1 kWh* elektrik için ödeyeceğimiz toplam tutar, dağıtım bedeli, vergiler ve fonlarla 50,267 kuruş oldu.
2018 yılında meskenlerde elektrik 1 Ağustos itibariyle 8 ayda %15,7 oranında zamlandı.
EÜAŞ elektrik dağıtım şirketlerine verdiği toptan elektrik bedeline de zam yaptı. Nisan 2018’de 14,1 krş/kWh olan elektrik 16,55 krş/kWh’a yükseltildi. Bu zamma rağmen bakalım dağıtım şirketleri şimdi ne kadar kar edecek?
Elektrik dağıtım şirketleri 1 kWh elektriği 16,55 kuruşa alacak. Faturaya bu bedeli yeni gelen zamla 26,7294 kuruş olarak yansıtacak. Yani yalnızca elektrik bedelinden 10,1794 kuruş, %61, 5 kar elde edecek. Bitti mi? Bitmiyor. Faturaya dağıtım bedeli olarak 13,732 kuruş ekleyecek. Böylelikle 16.55 kuruşa aldığı elektriği 40,4614 kuruşa satmış olacak. Harcayacağımız her bir kilowat saat elektrikten %144,48 kar elde edecek.
Elektrik zammı bir kez daha dağıtım şirketlerinin yüksek ve haksız kazançlarını artırmak ve korumak için yapılmış bir zamdır.
Şöyle bir hatırlayalım: AKP hükümeti elektrik dağıtım şirketlerini 2008 yılında özelleştirmeye başladı ve büyük oranda 2010 yılında tamamladı. Aşağıda 2010 yılından bu yana TETAŞ’tan alınan (son olarak EÜAŞ) elektrik fiyatı ile elektrik dağıtım şirketlerinin (EDAŞ) faturalarımıza yansıttığı enerji bedeli gösteriliyor.
Bir başka açıdan daha inceleyelim. Faturalarımızda kayıp/kaçak, perakende satış hizmetleri, iletim bedellerinin dağıtım bedeli adı altında toplanarak belirtildiği, EDAŞ’ların doğrudan kasasına giren dağıtım bedellerinin, EÜAŞ’tan alınan elektrik bedeline göre nasıl değişim gösterdiğine bakalım.
Elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirmelerinin büyük oranda tamamlandığı 2010 yılında kayıp-kaçak, perakende hizmet ve iletim bedellerinin, şu anki tanımıyla dağıtım bedellerinin şirketlerin aldıkları elektrik fiyatına oranı %25 iken %78,7’ye ulaştırılmıştır.
Hesap fazlasıyla ortada. Bu zamlar dolardaki artış bahane edilerek, EDAŞ’ların yani Cengiz Limak Kolin, İçdaş , Bereket Enerji gibi çoğunluğu AKP’li enerji şirketlerinin kasasını doldurmak için yapılmış durumda. Bu elektrik zammı, kötü yönetilen ve dolar kredilerini ödeyememe durumuna düşen/düşecek olan özel dağıtım şirketlerinin borçlarını halka her zamankinden de fazla ödetmek için yapılmış bir zamdır.
Elektrik soygunu kaderimiz değil. Elektrik fiyatları hemen düşürülmelidir. Medyada gıda fiyatları tartışılırken tarladaki sebze ile pazarda satın aldığımız sebzenin fiyat farklarının ve fiyatların yüksekliğinin aracılardan kaynaklandığı sık sık belirtilir. Benzer durum elektrik fiyatları için de geçerli. Aracılar yani özel elektrik dağıtım şirketleri ortadan kalktığında, kamulaştırıldığında elektrik fiyatı 50 kuruş değil 20 kuruş olacaktır.
Enerji hakkı, halkın yaşamsal ihtiyaçları için kaçınılmazdır. Kamu yararı gözeten enerji politikalarıyla halkın enerjiye parasız ulaşması mümkündür!
*kWh: kilowatt saat, elektrik birimi
Politeknik