Çevre ve Orman Bakanlığı’nca serbest çevre mühendisliği hizmeti alanına giren konularda 22 Nisan 2009 tarihli ve 27208 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Serbest Çevre Mühendisliği Hizmetleri Uygulama, Tescil, Denetim ve Asgari Ücret (SMM) Yönetmeliği hükümlerini görmezden gelerek proje onayını istememesi iptal istemi ile 31 Aralık 2009 tarihinde yargıya taşındı.

Anayasa’nın 135. maddesinde meslek kuruluşlarının kuruluş amaçları belirlenmiş olup, bu amacı sağlamak üzere diğer meslek yasalarında olduğu gibi 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun 33. maddesinde Türkiye’de mimarlık mühendislik mesleğinin icrası için meslek odasına kaydolma şartı getirilmiştir. Bu düzenleme ile serbest meslek icrasının kurallarının belirlenmesi ve meslek mensuplarının denetiminin meslek kuruluşları tarafından sağlanması amaçlanmıştır.

Buna göre serbest çalışan ve çevre mühendisliği hizmetleri üreten kişi ve kuruluşların, mesleki etkinliklerinin, bilimsel, teknik ve mesleki esaslar dâhilinde ülke ve çevre mühendislerinin yararları yönünde gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının mesleki sorumluluklarını tanımlamak, haksız rekabeti önlemek, mesleki değerlendirmeye esas sicillerini tutmak, asgari ücretleri belirlemek ve mesleki denetime ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacı ile TMMOB Çevre Mühendisleri Odası SMM Yönetmeliği hazırlanmış ve Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Söz konusu yönetmelik, serbest çevre mühendisliği hizmeti alanları ve konuları, serbest çevre mühendisliği hizmetlerini veren, mesleki ürünleri üreten, bu hizmetleri yapan, uygulayan gerçek veya tüzel kişilerin Oda tarafından belgelendirilmesi, mesleki denetimi, yetki ve sorumlulukları ile asgari ücret konularında düzenlemeler getirmekte, 10’uncu maddesi (d) bendi hükümleri doğrultusunda da tescilli büroların, yönetmelik kapsamına giren tüm serbest çevre mühendisliği hizmetlerini Oda denetiminden geçirmesini ve vize ettirmesini zorunlu kılmaktadır.

Çevre ve Orman Bakanlığı’nın uygulama esasına dayanak olarak genelgeleri göstermesi ve buna bağlı olarak projelerde Oda onayı istememesi, bu tutumun başta normlar hiyerarşisine aykırı, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun bir uygulama olmasının yanı sıra Oda’nın dayanağını Anayasa ve kanunlardan alan mesleki denetim yetkisinin de kısıtlanması anlamına gelmektedir.

Mesleki denetim, bir mesleğin icrasının Anayasa, kanunlar, mesleki etik ve kurallarına uygun olup olmadığının denetimi olmakla, bir meslek örgütünün olmazsa olmaz görevlerindendir.

İdarenin, dayanağını Kanundan almayan bir yetki ile kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Çevre Mühendisleri Odası’nın üyeleri üzerindeki mesleki denetim hak ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaya çalışmasının hiçbir hukuki dayanağı olmadığı gibi, projelerden beklenen kamu yararının gerçekleşmesini de sağlamayacaktır.

İdarenin bir an önce bu keyfi tasarrufundan vazgeçerek tüm projelerde Oda onayına sunulmuş olma şartını araması gerekmektedir.

Odamız, serbest çalışan çevre mühendislerinin ve çevre mühendisliği hizmeti üreten büroların birbirleriyle ve işverenle olan ilişkilerinde, dürüstlük ve güvenin hakim kılınması, meslek disiplin ve ahlakının korunması, serbest çevre mühendisliği hizmetlerinin, kanun, yönetmelik, teknik şartname ve standartlara uygun olarak yürütülmesi amacıyla işletilen mesleki denetim süreçlerinin takipçisi olacaktır.

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu

5 Ocak 2010