Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkilerin bir bölümünü inşaat projeleri oluşturuyor. Türkiyeli mühendisler daha yüksek ücretlerle çalışmak, para biriktirebilmek, daha iyi yaşam standartlarına kavuşmak umuduyla yurt dışında çalışmayı tercih ediyor. Rusya da tercih edilen ülkelerden birisi.
AKP’nin Rus uçağını düşürmesinin ardından Rusya’nın Türkiye için aldığı ekonomik yaptırım kararları Rusya şantiyelerindeki mühendislerde iş güvencesi kaygısı yarattı. 1 Ocak 2016 tarihi itibari ile çalışmak için başvuran Türk vatandaşlarına ve inşaat şirketlerine izin verilmeyecek oluşu bu kaygıyı güçlendiren en büyük etken.
Ekonomik yaptırım kararlarıyla birlikte şantiyelerde başlayan polis kontrolleri, projenin bitmesi için hızlandırılan çalışma süreçleri, yeni projelerin akıbetinin bilinmemesi mühendisleri işsizlik, kötü çalışma koşullarına zorlanma, çalışma hayatıyla birlikte kurulan yaşamlarını sona erdirme güvencesizlikleriyle bıraktı.
Rusya’daki mühendisler anlatıyor:
“Gaza basmış gibi çalışıyoruz” / Timur Gül (48) – Elektrik mühendisi
1993 yılında geldim Rusya’ya. 2010’dan beri S.Petersburg’da çalışıyorum. Firmada elektrik grup şefiyim. Bunca yıldır Rusya’da çalışmayı tercih etmiş biri olarak uçak kriziyle diken üstüne bırakılmış gibiyiz diyebilirim. Burada çalışma izni ile duruyorum, sürekli oturum hakkım yok. Uçağın düşmesiyle başlayan gerilim zor bitecek ve bu sebeple çalışma planımız değişti. Adeta gaza basmış gibi çalışıyoruz. Ocak ayından sonra yeni eleman alamayacağız. Şimdiden başvurulara red cevabı almaya başladık. Tüm bunlar iş güvencemizin tehdit altında olduğunu gösteriyor bizlere. Üstelik burada ailem de var. Tam bir düzen oturttuk derken herşey değişebilir. Belki de tek güvencemiz iki taraf açısından bitirilmek istenmeyecek olan ‘dev proje’de çalışıyor olmamız.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP iktidarının düşürdüğü Rus uçağı, Rusya’da çalışan Türkiyeli mühendislerin iş güvencesini tehlikeye soktu. Rusya şantiyelerinde mühendisler savaşın güvencesizliğini yaşıyor
“Vizeler uzatılacak mı, kimse bilmiyor” / Efe Can Erdik (24) – İnşaat mühendisi
St. Petersburg şehrinde 1,5 yıldan beri çalışıyorum. Uluslarası bir köprü projesinde saha şefi olarak görev yapıyorum. Türkiye’nin Rus uçağını düşürmesinden sonra Rusya sınırları içinde gündeme oturan ve tatışılan en büyük konu bu kriz oldu. Ortadoğu’da günden güne büyütülmek istenen bir savaşın etkisini Rusya topraklarında yaşamaya başladık. Uçak kriziyle manipüle edilen Rus halkının bizlere bakışı değişti. Buradaki çoğu meslektaşım gibi ben de bu yaşananların çok anlamsız olduğunu düşünüyorum. Uçağın düşürülmesi de ayrıca büyük bir hataydı. Rusya’da inşaat sektöründe çoğunlukla Türk firmaları yer alıyor, ülkenin doğusundan batısına çoğu yerde mutlaka bir Türk firması iş yapmıştır. Putin’in Türkiye’ye ekonomik yaptırım kararlarından sonra, 1 Ocak itibariyle işe alımlar durdurulacak. Mevcut vizesi olan personel çalışmaya devam edecek fakat vizeler uzatılacak mı henüz kimse bilmiyor. Bazı Türk inşaat şirketlerinin kapatma, iş bırakma kararı aldığını duyuyoruz. Bu durumlar artacağa benziyor. Bu gibi sıkıntılar nedeniyle çoğu mühendis çalışma yaşamını Rusya’da sürdürmenin imkansız olduğunu ya da daha düşük standartlar altında devam ettireceğini düşünüyor.
“Tayyip’ten kaçtık bizi burada da buldu”/ Şervan Çetinkaya (29) – İnşaat mühendisi
St. Petersburg’da çalışıyorum. Krizin ilk günlerinde tedbir amaçlı iş dışında dışarıya çıkmıyorduk. Petersburg kenti Rusya’nın diğer kentlerine göre daha fazla yabancıyı barındırdığı için gerginlik daha az. Moskova’da, şantiyelerde kontrollerin arttırıldığını, evrak kontrollerinde sorunların çıkarıldığını duyuyorum. Rusya’da çalışanlar uçak krizi öncesi huzurluydu, şimdi birçok kişi gelecekten kaygılı. Türkiye’ye göre daha iyi koşullarda çalışmak için buradayız. Türkiye’nin uçağı düşürmesi sonrası hepimizde iş ve gelecek kaygısı oluştu. ‘Tayyip’ten kaçtık bizi burada da buldu’ diyenler de var, Türkiye’yi siyasi açıdan haklı bulanlar da var. Mühendisler mevcut çalıştığı yerde projenin bitmesi durumunda ‘Türkiye firmaları bundan sonra buradan proje alamaz’ diye düşünüyorlar. İnşaat işkolu açısından Rusya’nın kapanması Türkiye’ye zarar verir. Kriz tırmanırsa burada olsak da, Türkiye’ye dönsek de huzursuz olacağız.
“Rusya’da başlayacak yeni projeyi bekliyordum”/ Murat Şimşek (29) – İnşaat mühendisi
Rusların Türkiye’den çalışmaya gelenlere bakış açısı değişti, nefret duyanlar bile var. Devam eden projelerde mühendisler çalışmaya devam ediyor ama kriz derinleşirse ne olacak belli değil. Ben Rusya’nın Krasnoyarsk şehrinde çalışıyordum. Proje bitti diye Türkiye’ye dönmüştüm ama yine Rusya’da başlayacak yeni projeyi bekliyordum, galiba hayal oldu. Binlerce mühendis açıkta kalıyor, kalacak. İnsanlar bu kimin suçu diye dusundukleri zaman maalesef bir şey öne cıkıyor: AKP hükümetinin Ortadoğu’daki savaşla ilgili tutumu!