Koronavirüs günlerinde yüzme havuzlarında alınması gereken önlemler – Üzeyir Uludağ
Spread the love

Koronavirüs (Covid-19), Çin’in Wuhan bölgesinde ortaya çıktı, sonra hızla yaygınlaşarak milyonlarca insanı etkiledi. Covid-19’un küreselleşmesine bağlı olarak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) pandemi ilan etmek zorunda kaldı.

Dünya ülkeleri pandemi sonucu, ekonomik, sosyal ve kültürel durumuna, vaka sayısına bağlı olarak farklı önlemler aldı, hayata geçirdi.

Bilim insanları Covid-19’u önlemek için aşı ve ilaç bulma çalışmalarını sürdürüyor.

Dünya genelindeki ve ülkemizdeki günlük vakalara baktığımızda, kısa zamanda Covid-19’dan kurtulmamızın mümkün olmadığı gözüküyor. Etkili bir ilaç ya da aşı geliştirilene kadar ekonomik ve sosyal yaşamımızı ilgili kurumlarca açıklanan önlemlere uyarak ve kişisel önlemlerimizi alarak devam ettirmek zorundayız.

Koronavirüs günlerinde havuzlar ve halk sağlığı

Toplum sağlığı için önemli olan halka açık spor salonları, açık kapalı yüzme havuzları ve diğer ortak aktive yapılan kamusal alanları hakkında gereken önlemler için CDC (Center for Desease Control Prevention) Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin çalışmaları esas alınıyor.

CDC, resmi web sitesinde; “Su ve COVID-19 SSS, İçme Suyu, Arıtılmış Eğlence Suyu ve Atık Su Hakkında Bilgi Başlığı” altında “Covid -19’a neden olan virüs, havuzlar, SPA küvetleri, kaplıcalar ve su oyun alanlarında yayılabilir mi?” sorusuna cevap olarak “COVID-19’a neden olan virüsün insanlara havuzlarda, hidromasajlı küvetlerde, kaplıcalarda veya su oyun alanlarında yayılabileceğine dair bir kanıt yoktur” açıklamasını yaptı.

CDC açıklamasında “Bu tesislerin standartlara uygun işletilmesi, periyodik kontrol ve bakımının zamanında yapılması dezenfektan olarak kullanılan klorun ve havuz suyundaki serbest klor değerinin sağlanması ve sürekliliği halinde sudaki virüsü etkisiz hale getirebileceği”ni belirtti.

CDC; halka açık, açık ve kapalı yüzme havuzlarını işleten, yöneten ve kullanan insanların, bu tesislerde Covid-19 virüsünün yaygınlaşmasını engellemek için genel hijyen ve sanitasyon kurallarına ve bireysel hijyene uyması gerektiğini net olarak belirtiyor.

Türkiye’de durum nasıl, hangi önlemler alınmalı?

Ülkemizde, havuz suyunun hijyen değerleri sağlayabilmesi için, halka açık tesislerin; TS 13661, UHE 4 ve Sağlık Bakanlığı ilgili yönetmeliklerine uygun yapılması ve bu standartlara uygun işletilmesi gerekiyor. Ayrıca bu tesislerin proje yapım aşamasında, uygulama ve işletme aşamasında, ilgili bakanlık ve yerel yönetimler tarafından denetlenmesi gereklidir.

Koronavirüsün yaygınlaşmasını önlemek için açık ve kapalı özel kullanımla sınırlandırılan yüzme havuzlarında alınacak önlemler

Özel yüzme havuzları, hane bireyleri tarafından kullanılan havuzlardır.
Hane bireylerinin, kişisel hijyenlerine dikkat etmelerinin yanı sıra; havuz filtrasyon tesisatı ve dezenfeksiyon tesisatlarının, periyodik bakımlarını zamanında yapması ve işletme kurallarını kontrol ve takip etmeleri halinde, havuzu birlikte kullanmalarında bir sakınca yoktur.

Ancak bu havuzlarda belli bir süre kullanıma ara verildiyse, yeniden devreye alabilmek için:

1. Havuz açık ve kullanılmadığı sürece su dolu ve korunmamışsa (Dış etkilere karşı, otomatik veya manuel kapatma sistemi-örtü yoksa);

* Havuz suyu ve borular içindeki suların tamamı boşaltılmalı,
* Kum filtresi içindeki kuvars kum kontrol edilmeli, kumda topaklanma, kireçlenme varsa yenisi ile değiştirilmeli,
* Havuz yüzeyleri, manuel olarak önlem alınarak dezenfektan ile dezenfekte edilmeli,
* Havuz merdiveni, duş ve günlük kullanımda insan eli temas eden her yer dezenfekte edilmeli,
* Havuz doldurulup şok klorlama yapılmalı ve kesintisiz en az 24 saat çalıştırıldıktan sonra havuza girilmelidir.

Genel kullanıma açık olarak işletilen kapalı-açık havuzlarda alınması gereken önlemler

Birden fazla insanın/topluluğun ortak olarak kullandığı havuzlar genel kullanıma açık havuzlardır.

Bu kapsama dahil olan havuzlar şöyledir:

* Spor amaçlı havuzlar, (Olimpik boyutlardaki havuzlar, eğitim havuzları)
* Otel ve motel havuzları, SPA’lar,
* Site havuzları (Yazlıklarda bulunan havuzlar, kentlerde yaz-kış kullanılan site havuzları)
* Apartman havuzları
* Eğlence ve aktivite havuzları (Aquapark düşme havuzları, dalga havuzları, atraksiyon havuzları)
* Özel amaçlı havuzlar. (Terapi havuzları, engelli havuzları)

Genel kullanıma açık yüzme havuzlarını sağlıklı ve güvenli kullanabilmek için, site yönetimleri, tesis yöneticileri her zamanki uygulamalarından farklı olarak pandemi koşullarını, Sağlık Bakanlığı yönetmeliklerini, yürürlükteki standartları dikkate alarak havuzların kullanımı ile ilgili uygulama planı yapmalıdır.

Buna göre; tesis yöneticileri tesisin büyüklüğüne bağlı olarak, konu ile ilgili uygulama planını hayata geçirecek bir sorumlu ve yeterli sayıda havuz operatörü istihdam etmelidir.

I – COVİD-19 koşullarında genel kullanıma açık yüzme havuzlarının işletmeye alınabilmesi için yapılması gerekenler

A – Filtrasyon, dezenfeksiyon ve elektrik tesisatında yapılacak kontroller ve alınacak önlemler

1. Kum filtresi içindeki kuvars kum kontrol edilmeli, kumda, topaklanma, kireçlenme ve uzun süre kullanılmamasından kaynaklanan, çamur (lığ) ve koku varsa kuvars kumun boşaltılarak yenisi ile değiştirilmelidir.

2. Sirkülasyon pompalarının ön filtreleri kontrol edilmeli, ön filtre sepeti temizlenmeli, gerekirse yenisi ile değiştirilmelidir.

* Pompa elektrik motorunda arıza varsa tamir edilip çalışır hale getirilmeli,
* Pompa gövdesi giriş çıkış bağlantıları kontrol edilmeli, sızdıran conta ve bağlantı ekipmanları değiştirilmelidir.

3.Dezenfeksiyon tesisatında bulunan;

* Dozaj pompalarının çalışır halde olup olmadığı kontrol edilmeli,
* Otomatik dezenfeksiyon ünitesinde bulunan; klor, pH ve redoks ünitelerinin çalışır durumda olup olmadığı kontrol edilmeli,
* Klor ve pH elektrotları yenisi ile değiştirilmeli ve kalibrasyonu yapılmalı,
* Kimyasal kapları kontrol edilmeli, manuel veya motorlu karıştırıcıların, seviye sensörlerinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli, gerekiyorsa yenisi ile değiştirilmelidir.

4. Elektrik tesisatı kontrol edilmelidir.

* Pano içinde bulunan ekipmanların çalışır vaziyete olup olmadığı kontrol edilmeli,
* Trafolar, aydınlatma armatürleri kontrol edilmeli gerekirse yenisi ile değiştirilmelidir.

5. Makina dairesinde;

* Makina dairesinde doğal veya cebri sirkülasyon sisteminin çalışır vaziyette olup olmadığı kontrol edilmeli,
* Havuz suyu şartlandırılmasında kullanılan, dezenfektan ve kimyasalların depolandığı mekanlardaki havalandırma sistemi kontrol edilmeli,
* Makina dairesinde bulunan rogar doğal giderli ise çalışır durumda olduğu kontrol edilmeli, rogar doğal giderli değilse kullanılan drenaj pompası ve hatları kontrol edilmeli,
* Makina dairesinde operatörlerin kullanması için bulunan, WC, duş ve lavabolar gözden geçirilmeli, hijyen sağlayabilmek için önlemler alınmalı ve düzenli olarak hijyen koşulları kontrol edilmeli,
* Havuz operatörleri için gerekli olan ve bulundurulması zorunlu olan iş güvenliği ekipmanlarının yeteri kadar ve kullanılabilir durumda olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bunlar gaz maskesi, maske, eldiven, siperlik, gözlük, koruyucu kıyafet vs. ekipmanlarıdır.

B – Havuz ve denge tankında yapılacak kontroller ve alınacak önlemler

1. Açık yüzme havuzu mevsimden dolayı ve başka bir nedenden dolayı, kapatılmış ve filtrasyon, dezenfeksiyon tesisatı belli periyotlarla çalıştırılmamış ise ;

* Havuz suyu ve denge tankı suyu boşaltılmalı,
* Havuz, denge tankı, duvar yüzeyleri ve tabanda kireçlenmeler varsa kaplamaya zarar vermeden temizlenmeli,
* Derzler gözden geçirilmeli, derzler metal bir aletle boşaltılarak, epoksi esaslı hijyen koşullara uygun derz dolgu malzemesi ile yeniden doldurulmalı,
* Havuz ve denge tankı duvarları ve tabanları yüzey dezenfektanı ile manuel olarak önlemler alınarak dezenfekte edilmeli,
* Havuz çevresi ve yürüme platformu temizlenmeli, yürüme platformu su birikintisi olmayacak şekilde düzenlenmeli ve tüm yüzeyler dezenfekte edilmeli,
* Havuz ve denge tankı taze su ile doldurulup şoklama yapılmalı,
* Suyun şartlandırılmasından sonra en az 24 saat yüzücü almadan çalıştırıldıktan sonra, işletmeye açılmalıdır.

2. Açık yüzme havuzu mevsimden dolayı ve başka bir nedenden dolayı kapatılmış ancak, çevre koşullarından korunmuş ve filtrasyon dezenfeksiyon tesisatları belli periyotlarla çalıştırılmış ise;

* Havuz suyu şoklaması yapılmalı,
* Havuz çevresi ve yürüme platformu temizlenmeli, yürüme platformu su birikintisi olmayacak şekilde düzenlenmeli ve tüm yüzeyler dezenfekte edilmeli,
* Havuzlar, suyun şartlandırılmasından sonra en az 24 saat yüzücü almadan çalıştırılıp öyle işletmeye açılmalıdır.

C- Tesiste çocuk yüzme havuzu varsa alınması gereken önlemler

1. Filtrasyon ve dezenfeksiyon tesisatının büyükler havuzundan ayrı olması gerektiğini unutmamak gerekir. Filtrasyon ve dezenfeksiyon tesisatı ortak ise kesinlikle kullanıma açılmaması gerekir.

2. Çocuk yüzme havuzunda filtrasyon ve dezenfeksiyon tesisatı ayrı ise, her türlü koşulda havuz suyunu boşaltıp, yüzeyler dezenfekte edilmeli ve taze su ile doldurulmalı, şok uygulaması yapılmalı, su şartlandırıldıktan sonra ve 24 saat çalıştırıldıktan sonra kullanıma açılmalıdır.

II. Açık ve kapalı havuzların ortak kullanılan mekanlarında koronavirüs koşullarında alınacak önlemler

Yüzme havuzları ve SPA, Whirl pool, termal havuzları kullanabilmesi için öncelikle; filtrasyon, dezenfeksiyon tesisatının standart ve şartnamelere uygun olarak yapıldığını standartlar ve şartnamelere uygun işletildiğini kabul ederek, havuz içinde, havuz çevresinde alınacak önlemler.

COVİD 19’un havuz suyu içinde etkisiz olabilmesi için serbest klor değerinin sürekliliğinin sağlanması gereklidir.

A. Havuz çevresinde alınması gereken önlemler

1. Havuz mahaline girişin bir veya iki yerden kontrollü olarak girilmesi sağlanmalıdır.

2. Havuz giriş yerlerinde havuza girmeden önce ayak dezenfekte yalağı olması gerekir, yoksa piyasadan hazır olarak sağlanmalıdır. Havuz ayak dezenfekte yalağı su derinliği bir insanın en az ayak bileği seviyesinde olmalı, genişliği ise ortalama bir insanın atlayarak geçemeyeceği genişlikte olmalıdır.

3. Havuza giren insan sayısı [kullanıcı sayısı] ¼ oranında azaltılmalıdır.
Havuz kullanıcı sayısı N=A.n/a formülü ile belirlenir.
N=Anma yükü 1/h
n=Kullanıcı frekansı [Peryodu] 1/h
a=Kişi başına düşen su alanıdır.

Derinliği 1,35 metreye eşit ve küçükse 2,7 m2, Derinliği 1,35 metre’den büyükse 4,5 m2 olarak alınır.

4. Otel-motel, site, apartman havuzlarından faydalanacak insanlar, havuz mahalline havlusu ve kişisel bakım ve koruma ekipmanları ile gelmelidir. Bunlar maske, el dezenfektanı, yedek havludur. Soyunma, giyinme dolapları kullanılmamalıdır. Kent merkezlerinde bulunan halka açık ticari yüzme havuzlarında, soyunma dolapları genel olarak dezenfekte edilmeli, her kullanıcıdan sonra dezenfekte işlemi tekrar yapılmalı ve kayıt altına alınmalıdır.

5. Havuz mahaline gelen yüzücüler, ayak yıkama yalağından geçtikten sonra, yapılacak basit düzenleme ile, duşların bulunduğu alanlara yönlendirilmelidir.

6. Havuz çevresinde bulunan şezlongların konumu en az iki metre aralıklı olarak düzenlenmelidir.

7. Havuz çevresinde bulunan masalar sosyalleşmeyi engelleyecek ve fiziki mesafeyi koruyacak şekilde düzenlenmeli, yeterli alan yoksa iptal edilmelidir.

8. Tuvaletler ve lavabolar belli periyotlarla dezenfekte edilmeli ve kayıt altına alınmalıdır. Tuvaletlerde sıvı sabun ve kağıt havlu kullanılmalı ve bunlar belli periyotlarla kontrol edilmelidir.

9. Yüzücülerin Havuz çevresinde 2 metre mesafe kuralına, maske takma kuralına uyması kontrol edilmeli, gerekirse uyarılmalıdır.

10. Havuz mahalline gelen insanların, girişte ateşi kontrol edilmeli, hapşırma, karın ağrısı, ishal olan insanlar havuz mahalline alınmamalı, öksüren insanlar havuz mahalinden hemen uzaklaştırılmalıdır.

11. İnsanların sağlığını korumak ve bulaşıyı önlemek için, zorunlu olan kuralları yazılı olarak insanların görebileceği yerlere asmalı ve belli periyotlarla sesli uyarılar yapmalıdır.

12. Havuz suyu dezenfeksiyonu için önemli olan pH ve klor ölçümü otomatik ve düzenli olarak yapmalı ve bu değerler havuz çevresinde insanların görebileceği dijital ekranlara yansıtmalıdır. (Açık yüzme havuzlarında serbest klor değeri 1,0-3,0 mg/lt. Kapalı havuzlarda 1,0-1,5 mg/lt. olmalıdır. pH değeri ise 7.2-7.8 değerleri arasında olmalıdır.)

13. Havuz çevresinde ortak mekanlarda bulunan; havuz merdivenleri, duşların vanaları, kapı kolları, musluklar, masalar, havuz korkulukları dezenfekte edilmeli ve bu işlem gün içinde periyodik olarak tekrarlanmalı ve kayıt altına alınmalıdır.

B. Havuz içinde yüzücülerin uyması gereken kurallar ve alınacak çnlemler

1. Yüzücüler havuza girmeden önce duş alıp ellerini dezenfekte etmeli ve havuzdan çıktıktan sonra yine duş almalı ve ellerini dezenfekte etmelidir.

2. Yüzücüler yüzme sırasında fiziki mesafeye dikkat etmelidir. (İki yüzücü arası mesafe 2.0 mt.dir.)

3. Yüzücüler havuza girerken mutlaka bonelerini takmalıdır.

Üzeyir Uludağ / Makina mühendisi

Referanslar ve faydanılan kaynaklar:

1-Yüzme havuzlarının tabi olacağı Sağlık esasları ve şartları hakkında yönetmelik. Resmi Gazete:6.3.2011-27866

2-UHE-4 Umimi Kullanıma açık Yüzme ve terapi havuz tesisleri için kurallar. 28.Şubat 2015

3-TS -13661-Nisan 2015

4-Havuz Operatörü el Kitabı UHE yayını II.Basım Mart 2009

5-https://www.swimmingpool.com/coronavirus/

6-https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2020/05/08/853018233/coronavirus-faqs-do-temperature-screenings-help-can-mosquitoes-spread-it

7- https://patch.com/california/murrieta/swimming-pool-guidelines-relaxed-riverside-county-coronavirus

8- https://www.cdc.gov/healthywater/swimming/index.html

9- https://www.cdc.gov/healthywater/swimming/index.html

10- Kültür ve Turizm Bakanlığı 12.05.2020 Tarih,2020/6 No lu genelgesi


Spread the love