19 Aralık 2000’de ‘Hayata Dönüş’ adıyla yapılan ve siyasi tutukluların katledildiği operasyonlar mimar Sena Şat tarafından çizgi roman haline getirildi.
Mimar Sena Şat, 2000 yılında düzenlenen ve 30 kişinin katledildiği 19 Aralık ‘Hayata Dönüş’ operasyonlarını çizgi roman haline getirdi. Daima ismiyle yayımlanan çizgi roman, F Tipi hücrelerinde ölüm oruçlarında hayatını kaybeden kadınların mektuplarından yola çıkarak, 19 Aralık’a gelinen sürecin ve katliam günlerinin ayrıntılı anlatımını yapıyor.
Romanda, siyasi tutukluları anlamaya çalışan Mavi ile katliamın tanıklarından olan Eylül’ün konuşmaları, yaşanan çatışmalara, tartışmalara ve savaşlara ayna tutmaya çalışacak.
“İnsanı yaşamdan koparıp tutsak eden bir ‘mimarlık’ tarihin çöplüğüne gömülmeli”
Konuyla ilgili Politeknik’e konuşan mimar Sena Şat romanı hakkında şunları söyledi:
Ben de Türkiye’de yaşayan birçok insan gibi küçük yaşta tanık oldum hapishanelere. Siyasi tutsak olan yakınlarımızın görüşlerine gidiyorduk, mektuplaşıyorduk… Hatta F tiplerinden önce koğuşlara ziyaretçi olarak çocukları alabiliyorlardı. Ben de 2000 öncesi o çocuklardan biri olmuştum. Katliamdan 2 sene önce Bayrampaşa Hapishanesi’nde yakınlarımı ziyaret etme fırsatı bulmuştum. O zamanlarda bana büyük bir ev gibi gelmişti koğuşlar. Ortak bir yaşam, ortak avlu, sürekli bir arada vakit geçiren insanlar, çalışma alanları, uyuma alanları, yemek yedikleri yerler, kitaplıklar… Kimi yerlerde kadınlar ve erkekler belirli günlerde örneğin 1 Mayıs, ortak etkinlik bile düzenleyebiliyorlardı.
Bunları sonradan düşününce devlet aklının bunu bozmak istemesini anlayabiliyorsunuz. Nitekim tasarlanan F tipi hücreler ile -eğer bu yapılana mimarlık denebilirse- mimarinin insana nasıl düşman bir şekilde kullanılabildiğini görüyorsunuz. Hücre arkadaşları dışında neredeyse hiçbir tutsağa erişilemeyen, gökyüzünü bile birkaç m2den, onu da jiletli teller arasından görebilen, onun dışında yalnızca beyaz duvarlarla muhatap bir tutsaklık yaratıldı. İnsanı yaşamdan koparıp tutsak eden bir “mimarlık” tarihin çöplüğüne gömülmeli artık. “Daima” 19 yıl önce olan bir katliamı konu alsa da, hapishaneler hala en can yakıcı sorunlardan biri olarak karşımızda duruyor.
Mimar çizer Sena Şat kimdir?
2011 yılından bu yana Önsöz Dergi’de çizen Sena Şat, 2017 yılında ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu.
Şat, ‘’Oğluma masallar’’ hikayesini üniversite yıllarında resimleyerek, dergideki çizim hayatına başladı.
Sena Şat, Haziran İsyanı’ndan sonra ‘Anlatılan Senin Hikayendir’ adıyla başlattığı hikaye dizisini 2015 yılında ‘Ayaklanmanın Gezi Hali’ ismiyle kitaplaştırdı. Daha sonra ‘Nehir’, ‘Uçurum’ ve ‘İncir’ adlı çizgi hikayeleri yayımlandı.
politeknik.org.tr